Meat News #131
Βαγγέλης Αποστόλου: Για να σχεδιάσεις την ανασυγκρότηση της χώρας οφείλεις να στηριχτείς στα συγκριτικά της πλεονεκτήματα
Story Highlights
- Προτεραιότητα στην κτηνοτροφία και την ανάπτυξη της πρωτογενούς παραγωγής
Related Articles
Την σαφή βούληση για ενίσχυση της πρωτογενούς παραγωγής με προτεραιότητα στην κτηνοτροφία εκφράζει ο νέος αναπληρωτής υπουργός, αρμόδιος για την Αγροτική Ανάπτυξη, Βαγγέλης Αποστόλου. Στη συνέντευξη που μας παραχώρησε άνοιξε τα χαρτιά του για μια σειρά ζητήματα, όπως οι βοσκότοποι, ο κτηνίατρος εκτροφής, η προτεραιότητα της ζωικής παραγωγής στην επιδίωξη ενισχύσεων, αλλά και η διέξοδος στο χρηματοδοτικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει συνολικά η αγροτική οικονομία. Όσο για την συγχώνευση του πρώην αυτόνομου ΥΠΑΑΤ στο νέο Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης θεωρεί ότι σηματοδοτεί αναβάθμιση.
Ως επίλογο της συζήτησης που είχαμε μαζί του μας είπε:
«Αυτή η ελπίδα που δώσαμε στον αγροτικό κόσμο, είναι μια ελπίδα που οπωσδήποτε είμαστε υποχρεωμένοι να την υπηρετήσουμε. Να έχουν όμως λίγο υπομονή γιατί αυτό που προέχει αυτή τη στιγμή είναι μέσα από μια νέα συμφωνία με τους πιστωτές μας να μπούμε ουσιαστικά σε αυτό που είναι το βασικό ζητούμενο για μας -να αντιμετωπίσουμε την ανθρωπιστική κρίση, αλλά και να ξεδιπλώνουμε σιγά-σιγά την πρότασή μας για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας».
Συνέντευξη στον Γιώργο Κατερίνη
Δημοσιεύτηκε στο Meat News, τ.25, Μάρτιος 2015
Meat News: Τι σημαίνει η συγχώνευση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης στο νέο Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης; Πρόκειται για υποβάθμιση;
Β. Αποστόλου: Η συγχώνευση αυτή έχει ως βασικό σημείο αναφοράς την αναγκαιότητα ο πρωτογενής τομέας να αποτελέσει το βασικότερο εργαλείο για την παραγωγική ανασυγκρότηση, τουλάχιστον της υπαίθρου. Όταν θέλεις να σχεδιάσεις την ανασυγκρότηση σε μια χώρα οφείλεις εκ των πραγμάτων να στηριχτείς στα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει. Πρέπει να καταλάβουμε κάποια στιγμή, ειδικά οι κάτοικοι των αστικών περιοχών, ότι το περιβαλλοντικό όφελος για την επαρχία και ιδιαίτερα για τους κατοίκους των ορεινών περιοχών δεν είναι αυτό που τους δίνει τη δυνατότητα να επιβιώσουν. Θέλουν και μια οικονομική σχέση με το περιβάλλον. Όταν οι ορεινοί όγκοι της Ελλάδας δεν έχουν καμία διαχείριση, έχουν εγκαταλειφθεί, και οι κάτοικοι των συγκεκριμένων περιοχών έχουν κόψει κάθε σχέση με το δάσος, αυτό είναι πρόβλημα. Άρα πρέπει να μπουν και σε οικονομική εκμετάλλευση τα δάση και εννοώ όλο το πλέγμα που αφορά το περιβάλλον με τις αρχές της αειφορίας φυσικά. Έτσι θα μπορέσουμε να εκμεταλλευτούμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, που είναι το περιβάλλον, η ενέργεια, σε συνάρτηση με τον πρωτογενή τομέα, που μπορεί να υπάρχει και μια αλληλοσυμπληρωματικότητα. Όλο αυτό αν μπει σε ένα ενιαίο σχεδιασμό σημαίνει ότι ο πρωτογενής τομέας έχει τον πρώτο λόγο και γι αυτό μιλάμε για αναβάθμιση και όχι υποβάθμιση.
Meat News: Στις προγραμματικές σας δηλώσεις μιλήσατε και για τα τρέχοντα προβλήματα που παραλάβατε, όπως το θέμα με τις επιλέξιμες αποζημιώσεις, το πρόβλημα των βοσκοτόπων. Είπατε πριν για το περιβάλλον και μου δίνεται την αφορμή να σας ρωτήσω: το δάσος θα μπορούσε να θεωρηθεί βοσκότοπος;
Β. Αποστόλου: Το μεγαλύτερο πρόβλημα της ζωικής παραγωγής αυτή τη στιγμή είναι το πρόβλημα όχι μόνο της επιλεξιμότητας, αλλά και της διαχείρισης των βοσκήσιμων εκτάσεων. Δεν θα αναφερθώ τι έχει γίνει με την κακή προσέγγιση και την ανικανότητα με την οποία αντιμετωπίσθηκε το συγκεκριμένο ζήτημα, που το πληρώνουμε και με τα αλλεπάλληλα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί. Θα πω ένα ζήτημα, το οποίο το υπουργείο δεν μπόρεσε μέχρι στιγμής να αντιμετωπίσει. Η Ε.Ε. δεν μας έκανε καμία παρατήρηση για το πού βόσκουμε, ποιες εκτάσεις χρησιμοποιούμε για βόσκηση. Αυτό που κάνει είναι ότι δεν θεωρεί επιλέξιμες τις εκτάσεις, οι οποίες δεν είναι χορτολιβαδικές. Εμείς ολοκληρώνουμε μια διαδικασία, μέσα από την οποία θα παρουσιάζουμε ποιες είναι οι εκτάσεις που βόσκονται, την βοσκοικανότητα, την αειφόρο διαχείριση αυτών των εκτάσεων για να μπορούμε να μιλάμε όχι πλέον με τα στρεμματικά στοιχεία, αλλά με τα στοιχεία της παραγωγής βοσκήσιμης ύλης. Βασικό μας όπλο για να κερδίσουμε τη μάχη είναι να παρουσιάσουμε την ιδιαιτερότητα της βλάστησης της χώρας μας. Είναι αυτή η βλάστηση που συνδέεται με την ποιοτική υπόσταση των παραγόμενων ζωικών προϊόντων. Για παράδειγμα ότι έχουμε μια φέτα που είναι ποιοτική, οφείλεται στο ότι τα αιγοπρόβατα βόσκουν σε αυτές τις εκτάσεις. Αν πάρεις το κατσίκι της Καρύστου και το πας να βοσκήσει σε μια άλλη περιοχή, δεν θα παράγει το ποιοτικό κρέας που έχουμε αυτή τη στιγμή.
Meat News: Η αγροτική παραγωγή συνδέεται με τον αγροδιατροφικό τομέα. Στη χώρα μας υπάρχει ένα σοβαρό έλλειμμα στα κτηνοτροφικά προϊόντα. Πάνω από δυο δισ. ευρώ το χρόνο είναι εισαγόμενα. Πώς σκέφτεστε να αντιμετωπίσετε αυτή την κατάσταση;
Β. Αποστόλου: Εμείς χρησιμοποιούμε έναν όρο – αγροτοδιατροφικό σύμπλεγμα και η βασική μας στόχευση είναι πώς αυτό το σύμπλεγμα θα στηριχτεί. Άρα το πρόβλημά μας είναι το τεράστιο έλλειμμα που έχουμε στο ισοζύγιο και βεβαίως την ανάγκη να καλύψουμε με αυτάρκεια τις διατροφικές μας δυνατότητες. Βασικός μοχλός είναι η κτηνοτροφία.
Η αρνητική υπόσταση που έχει η γεωργία στη χώρα μας είναι η σχέση μεταξύ φυτικής και ζωικής παραγωγής. Έχουμε 72% φυτική παραγωγή και μόνο 28% ζωική. Ο λόγος είναι ότι επειδή ήταν επιδοτούμενη κυρίως η φυτική παραγωγή και πιο εύκολη δραστηριότητα από ότι η ζωική, οδηγηθήκαμε εκεί. Για να το αντιστρέψεις αυτό, όταν έχεις υπόψη σου ότι πρέπει να ενισχυθεί η κτηνοτροφία, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνεις είναι να δεις πώς ένα μέρος της φυτικής παραγωγής θα στραφεί στην παραγωγή ζωοτροφής. Αυτό το έλλειμμα που είπαμε προηγουμένως, κατά ένα μέρος οφείλεται και στην εισαγωγή ζωοτροφών. Πάνω από 500 εκατ. ευρώ το χρόνο είναι η εισαγωγή της σόγιας. Δεν είναι εύκολο να υποκαταστήσεις τη θρεπτική αξία της σόγιας με την καλλιέργεια κουκιών. Απλά, αν σε αυτόν που παράγει κουκιά, ψυχανθή γενικά, του έχεις εξασφαλίσει μέσα από ενισχύσεις ένα εισόδημα είναι ένα βήμα. Γι αυτό λέμε πώς θα στρέψουμε τις ενισχύσεις στην παραγωγή ζωοτροφών, άρα και στην ενίσχυση της κτηνοτροφίας. Ένα δεύτερο κομμάτι είναι να δούμε πώς θα λύσουμε το ζήτημα των ενισχύσεων –ενιαία, εξισωτικές, de minimis.
Αλλά το μεγαλύτερο ζήτημα είναι να υπερασπιστούμε και να προστατέψουμε προϊόντα όπως το γάλα, το γιαούρτι, η φέτα. Τώρα τι συμβαίνει; Ενώ η ζήτηση και οι ανάγκες της χώρας για εξαγωγές ανεβαίνουν, δυστυχώς η παραγωγή γάλακτος μειώνεται. Άρα θα ανανεώσουμε το ζωικό μας κεφάλαιο; Ας πούμε έχουμε ένα πρόβλημα με την απορρόφηση του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης. Αν καταφέρουμε και κερδίσουμε λίγο χρόνο ακόμα, π.χ. ένα εξάμηνο, έχουμε ένα σχέδιο για την αναζωογόνηση του ζωικού κεφαλαίου, στο οποίο θα επιμείνουμε.
Ας πούμε στο ζήτημα του καταρροϊκού πυρετού, περιμένουμε μόλις περάσει ο χειμώνας να εμφανιστεί και πάλι έξαρση. Γι αυτό και θα κάνουμε άμεσα μια σύσκεψη υπηρεσιακών παραγόντων -και ξέρω ότι υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις: άλλοι μιλούν για εμβολιασμούς, άλλοι όχι- για να καταλήξουμε πώς θα αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα.
Meat News: Μιας και το θέσατε να σας ρωτήσω το εξής: Αυτή τη στιγμή οι κτηνιατρικές υπηρεσίες είναι αποδεκατισμένες και με την μεταρρύθμιση που έχει γίνει δεν λειτουργεί η ενιαία διοικητική πυραμίδα. Έχει νομοθετηθεί ο θεσμός του «κτηνιάτρου εκτροφής», όπου υπάρχουν αντιδράσεις. Το γεγονός είναι όμως ότι δεν αρκούν οι δημόσιοι κτηνίατροι για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα.
Β. Αποστόλου: Σίγουρα υπάρχει τεράστιο πρόβλημα με την στελέχωση των κτηνιατρικών υπηρεσιών, ώστε να μπορέσουν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά. Αλλά σε συνθήκες πολέμου – γιατί η αντιμετώπιση των ζωονόσων αυτών είναι συνθήκες πολέμου- και θα δουλέψουν παραπάνω οι υπάρχοντες κτηνίατροι και ακόμα αυτό το θεσμό του «κτηνιάτρου εκτροφής» θα τον χρησιμοποιήσουμε, θα τον βάλουμε στη διαδικασία αυτή. Έχουμε ένα σχέδιο: σε κάθε «καλλικρατικό» δήμο θέλουμε να υπάρχει τουλάχιστον ένας αγροτικός σύμβουλος γεωτεχνικός. Αν θα είναι κτηνίατρος, ή γεωπόνος, θα μας σπρώξουν οι τοπικές ανάγκες. Ήδη μέσα από το πρόγραμμα αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης και τις 300.000 θέσεις εργασίες που ετοιμάζει η κυβέρνηση θέλουμε κι εμείς 1.000 θέσεις γεωτεχνικών, τους οποίους θα χρησιμοποιήσουμε για να καλύψουμε ανάγκες. Μπορεί να υπάρχει μια αντίδραση για τους ιδιώτες κτηνίατρους, ποιος θα τους πληρώνει κ.λπ. Το Υπουργείο θα ελέγχει την λειτουργία των κτηνιάτρων εκτροφής. Οι ανάγκες που υπάρχουν είναι αυτή τη στιγμή πάνω από τη θέση των υπηρεσιών, γιατί πρέπει να σώσουμε την κτηνοτροφία.
Και επειδή μιλήσαμε για τα προβλήματα της κτηνοτροφίας, γνωρίζετε ότι ένα χρόνιο πρόβλημα είναι και οι σταβλικές εγκαταστάσεις. Θα πρέπει και οι δασικές υπηρεσίες να γνωρίζουν ότι το πρόβλημα στο περιβάλλον δεν το δημιουργούν οι κτηνοτρόφοι με τις σταβλικές τους εγκαταστάσεις. Ίσα- ίσα οι κτηνοτρόφοι δίνουν ζωή στο δάσος. Αλλού είναι το πρόβλημα, στις παραθαλάσσιες και περιαστικές περιοχές. Το ποσοστό δάσωσης στην ύπαιθρο έχει αυξηθεί εξαιτίας της εγκατάλειψης, αντίθετα μειώνεται στις περιοχές που έχουν οικοπεδική προσέγγιση.
Δεν είναι όμως μόνο η αιγοπροβατοτροφία που έχει προβλήματα. Οι τομείς της χοιροτροφίας και της πτηνοτροφίας αντιμετωπίζουν σήμερα σοβαρό πρόβλημα υπερχρέωσης. Και αναφέρομαι σε αυτούς τους δυο κλάδους γιατί είχαμε στη μεν πτηνοτροφία σχεδόν 100% κάλυψη των αναγκών –τώρα έχουμε κάπου 70% και κάνουμε συνεχώς εισαγωγές, ενώ ήμασταν υπόδειγμα στην Ευρώπη- στη δε χοιροτροφία πλησιάζαμε στο 70-75% και τώρα είμαστε στο 35%. Αλλά και στην αγελαδοτροφία θυμάστε ότι κάποτε φωνάζαμε να αυξηθούν οι ποσοστώσεις και σήμερα δεν την καλύπτουμε. Κάναμε μια παρέμβαση και εντός των ημερών θα τακτοποιηθεί η επαναφορά της διάρκειας του φρέσκου γάλακτος στις πέντε μέρες από τις επτά, κυρίως γιατί θέλουμε να προστατέψουμε τον κλάδο και την υγεία του πολίτη, αλλά και γιατί φάνηκε εκ των πραγμάτων ότι αυτή η επιμήκυνση είχε δυσμενή αποτελέσματα και για τους παραγωγούς που πήραν μικρότερη τιμή και για τους καταναλωτές.
Meat News: Ακούσαμε να μιλάτε για τράπεζα ειδικού σκοπού. Μπορούμε να μιλάμε για αναβίωση της Αγροτικής;
Β. Αποστόλου: Αυτό δεν μπορώ να σας το απαντήσω γιατί έχει σχέση με τη γενικότερη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος. Το σίγουρο είναι ότι στις συστημικές τράπεζες το μεγαλύτερο μέρος του μετοχικού κεφαλαίου είναι στα χέρια του Δημοσίου, από εκεί και πέρα εναπόκειται στο Δημόσιο αν θα ασκήσει αυτά τα δικαιώματα. Είναι θέμα του οικονομικού επιτελείου και του πρωθυπουργού. Αλλά η σύσταση μια τράπεζας ειδικού σκοπού, κάτι σαν την παλιά ΕΤΒΑ, είναι υποχρέωσή μας να το κάνουμε για τον απλούστατο λόγο ότι τουλάχιστον στον αγροτικό τομέα, που εγώ έχω την ευθύνη, δεν έχουμε χρηματοδοτικό εργαλείο. Αν παρακολουθήσουμε τις χρηματοδοτήσεις για βραχυπρόθεσμα δάνεια, έχουν πέσει πάρα πολύ, που σημαίνει οι ο χώρος έχει πρόβλημα και ρευστότητας και επενδύσεων. Έχουμε στο νου μας και μια κάρτα αγροτική, που θα χρησιμοποιεί τις ενισχύσεις του χώρου ως εγγύηση για να μπορούν οι αγρότες σε ένα διάστημα 2-3 μηνών να έχουν μια βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση και όταν πληρώνονται τις ενισχύσεις θα τις εκχωρούν, δηλαδή ένα άτοκο δάνειο. Υπάρχει αυτή η δυνατότητα, αφού οι τράπεζες εκμεταλλεύονται τις αγροτικές ενισχύσεις, γιατί να μην τις εκμεταλλεύεται το ίδιο το Δημόσιο, ώστε και να ελέγχει καλύτερα και να υπηρετεί την αγροτική δραστηριότητα.
Meat News: Ζήσαμε την κατάρρευση των συλλογικών μορφών στον αγροτικό τομέα. Ακούσαμε να μιλάτε για την αναγέννηση των συνεταιρισμών. Μπορείτε να μας πείτε πώς το βλέπετε;
Β. Αποστόλου: Θα φέρουμε ένα καινούργιο θεσμικό πλαίσιο, όπου θα υπάρχουν δυο θεσμοί: οι πρωτοβάθμιοι συνεταιρισμοί επιδιώκοντας να είναι κατά κλάδο (φυτικής παραγωγής, ζωικής, αλιείας) και περίπου σε επίπεδο «καλλικρατικών δήμων» και τις ομάδες παραγωγών ανά προϊόν που θα φθάνουν σε επίπεδο περιφερειακών ενοτήτων. Πάνω σε αυτό θα χτίσουμε την όλη μας προσπάθεια. Γιατί οι μεν πρώτοι θα είναι κοινωνικού χαρακτήρα, οι δε ομάδες παραγωγών θα είναι επιχειρηματικού χαρακτήρα δραστηριότητες τις οποίες θα ενισχύουμε για τον απλούστατο λόγο ότι έχουν μια συλλογικότητα.
