Meat News #125
Τι έδειξε η δημόσια διαβούλευση επί του ν/σ για την επισήμανση στο κρέας
Related Articles
Έληξε το μεσημέρι της Δευτέρας η ηλεκτρονική δημόσια διαβούλευση επί του ν/σ που προτείνει το ΥΠΑΑΤ για τη «Διακίνηση και Εμπορία νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων και άλλες διατάξεις». Υπενθυμίζουμε ότι το ν/σ είχε τεθεί από τις 24 Μαρτίου σε δημόσια διαβούλευση, η οποία διήρκεσε ένα μήνα.
Εκείνη η πρόβλεψη του νομοσχεδίου που προκάλεσε τη μεγαλύτερη συζήτηση στον κλάδο του κρέατος ήταν αναμφίβολα το Άρθρο 11, «Υποχρεωτική επισήμανση στο κρέας», για το οποίο έχετε ενημερωθεί από την πρώτη στιγμή από την πρώτη στιγμή από το meatnews.gr.
Τα σχόλια και οι προτάσεις που προκάλεσε η συγκεκριμένη διάταξη ανήλθαν σε 14, αρκετά από τα οποία αφορούσαν το επίμαχο θέμα της αναγραφής προέλευσης στην ταμειακή μηχανή των καταστημάτων λιανικής πώλησης. Στο σημείο αυτό, οι παρατηρήσεις που κατατέθηκαν στη δημόσια διαβούλευση έδειχναν μια ποικιλία απόψεων: από την ανάγκη «να υπάρχει σε κάθε ταμειακή ένα τμήμα για κάθε χώρα παραγωγής και κάθε μέρα με το Ζ να βγαίνει και το βάρος που πουλήθηκε από την κάθε ποσότητα», μέχρι την άποψη ότι «η υποχρεωτική καταγραφή της προέλευσης του κρέατος είναι πρακτικά αδύνατη και υποχρεώνει τις επιχειρήσεις σε υψηλά κόστη καθώς επίσης αποπροσανατολίζει και μπερδεύει τους καταναλωτές». Κι από την άποψη ότι είναι απαραίτητη «η άμεση και καθολική τροποποίηση της εθνικής νομοθεσίας σήμανσης – καταγραφής & απογραφής σχετικά με τους χοίρους και τα αιγοπρόβατα» ώστε να προβλέπεται η «χρήση ατομικών αριθμών για χοίρους και αμνοερίφια τα οποία προορίζονται για σφαγή, όπως υφίσταται για τα βοοειδή», μέχρι την άποψη ότι «η αναγραφή θα έπρεπε να είναι υποχρεωτική και για όλα τα στάδια της μεταπώλησης του κρέατος και των παρασκευασμάτων του, δηλαδή δεν μπορεί να πουλάει το σουβλατζίδικο, το ψητοπωλείο, το φαστ φουντ σουβλάκια, μπιφτέκια, παϊδάκια και να μην υπάρχει καμία αναγραφή πουθενά!»
Ενδιαφέρον είχε η συμβολή του Βοοτροφικού Συλλόγου Βέροιας, ότι «Για το κρέας που προέρχεται από ζώα τα οποία ΔΕΝ έχουν ένδειξη καταγωγής διότι γεννήθηκαν σε κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε τρίτη χώρα αλλά εκτράφηκαν και σφάχθηκαν σε άλλο κράτος – μέλος ή σε άλλη τρίτη χώρα ή στην Ελλάδα θα ακολουθείται η παρακάτω διάκριση αναλόγως με τον ΧΡΟΝΟ ΕΚΤΡΟΦΗΣ τους στην Ελλάδα. Α) Αν το κρέας προέρχεται από ζώο το οποίο γεννήθηκε σε κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εκτράφηκε και σφάχθηκε σε άλλο κράτος – μέλος ή εκτράφηκε και σφάχθηκε στην Ελλάδα για χρονικό διάστημα μικρότερο των πέντε (5) μηνών, θα τίθεται η επισήμανση ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. Β) Αν το κρέας προέρχεται από ζώο το οποίο γεννήθηκε σε τρίτη χώρα και εκτράφηκε και σφάχθηκε σε άλλη τρίτη χώρα ή εκτράφηκε και σφάχθηκε στην Ελλάδα για χρονικό διάστημα μικρότερο των πέντε (5) μηνών, θα τίθεται η επισήμανση ΤΡΙΤΗΣ ΧΩΡΑΣ. Γ) Αν το κρέας προέρχεται από ζώο το οποίο γεννήθηκε σε κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε τρίτη χώρα και εκτράφηκε ή σφάχθηκε στην Ελλάδα για χρονικό διάστημα ίσο ή μεγαλύτερο των πέντε (5) μηνών, θα τίθεται η επισήμανση ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΚΤΡΟΦΗΣ – ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΩ ΤΩΝ ΠΕΝΤΕ (5) ΜΗΝΩΝ».
Ενδιαφέρουσα από την άποψη των συνεπειών που ενδεχομένως θα έχει το Άρθρο 11 του νομοσχεδίου, ήταν επίσης η γνώμη που υποστήριζε ότι «Προφανώς η συγκεκριμένη διάταξη έχει στόχο την εξάλειψη των κρεοπωλείων, μικρών μεσαίων και μεγάλων (με κριτήριο τον τζίρο). Η διάταξη αποσκοπεί στην στήριξη των μεγάλων αλυσίδων συσκευασίας κρεάτων και στην διάθεση τους από τις αλυσίδες των super market. Τα μικρά και μεσαία καταστήματα, που συνήθως είναι ατομικές επιχειρήσεις ή απασχολούν 1 ή 2 εργαζομένους, δεν έχουν, στην συντριπτική τους πλειοψηφία, ούτε τη γνώση ούτε την τεχνική κατάρτιση να υποστηρίξουν το συγκεκριμένο μέτρο. Πολλά καταστήματα ενώ εναρμονίστηκαν με το καθεστώς της περιγραφής του είδους των ισοζυγίων και των ζυγαριών με εκτυπωτές ταμπέλας επέλεξαν συστήματα οικονομικά τα οποία δεν πληρούν τα νέα στοιχεία που θέλετε να εμφανίζονται στα ταμπελάκια των ζυγιστικών, δηλαδή νέα έξοδα για καταστήματα που ήδη έχουν φτάσει στα όριά τους. Ο χρόνος που χρειάζεται για να καταχωρηθούν οι κωδικοί που απαιτούνται στις ζυγιστικές στις περισσότερες περιπτώσεις 10ψήφιοι και άνω, είναι χρόνος που καθυστερεί τον πελάτη και οδηγεί σε slow service, κάτι που τον απωθεί από τα καταστήματά μας και τον οδηγεί στις γνωστές αλυσίδες πώλησης τροφίμων […] Θα πρότεινα τα παραπάνω να ισχύουν για τις εταιρίες συσκευασίας που έχουν και την τεχνογνωσία και τον εξοπλισμό για να τα κάνουν και για τα καταστήματα λιανικής που πωλούν τεμάχια κατ’ επιλογή του πελάτη να υπάρχου γενικές κατηγορίες όπως π.χ.: α) Ευρωπαϊκής Ένωσης - Ε.Ε. β) Τρίτων Χωρών - Τ.Χ. γ) Συνδυασμός των δύο προηγούμενων και ο χαρακτηρισμός να γίνεται με βάση το χρόνο και το χώρο που έζησε περισσότερο. δ) Ελληνικά - ΕΛΛ. μόνο για ζώα που γεννήθηκαν μεγάλωσαν και σφάχτηκαν στην Ελλάδα. […] Πιστεύω πως είναι πολύ δύσκολη η επιβίωση των καταστημάτων λιανικής και με μέτρα σαν αυτά γίνεται ακόμη δυσκολότερη. Το κλείσιμο στο οποίο μάς οδηγείτε καθημερινά αποσυνθέτει τον κοινωνικό ιστό και βγάζει πολλούς ανθρώπους στο περιθώριο. Δεν είναι μόνο οι ιδιοκτήτες των καταστημάτων, δεν είναι οι υπάλληλοι και οι οικογένειες τους, δεν είναι οι προμηθευτές είναι και ένα σύνολο ανθρώπων που δεν βγάζουν το μήνα και με το τεφτέρι του μικροεπαγγελματία περνούν τις μέρες τους έως ότου προκύψει ένα μεροκάματο ή έλθει η τουριστική σεζόν και δουλέψουν ή πουλήσουν κάτι από την μικρή αγροτική τους παραγωγή ή περνούν την μέρα με ένα κόκκαλο σούπα ή ένα χθεσινό ψωμί ή δύο χτυπημένα λαχανικά. Αυτά είναι η σύγχρονη πραγματικότητα. Γι’ αυτά και πολλά άλλα, μην προσφέρετε λουκέτα, ρίχτε χρήμα στην αγορά, τα μικρομάγαζα θα το κινήσουν και θα το ξαναδώσουν στο κράτος».
Στον διάλογο που αναπτύχθηκε, πήρε επίσης μέρος η Ένωση Εμπόρων Κρέατος & Ζώντων Ζώων Μακεδονίας-Θράκης-Θεσσαλίας. Η Ένωση ζήτησε «Αναφορικά με το θέμα των ορισμών, οι επιχειρήσεις χονδρεμπορίας κρεάτων και πουλερικών θα πρέπει απαραιτήτως να κατέχουν Κωδικό Εμπόρου. Αντιθέτως προς τη διάκριση σε εμπόρους τύπου Α (με εγκαταστάσεις αποθήκευσης) και τύπου Β (χωρίς εγκαταστάσεις αποθήκευσης) που προβλέπει η ΥΑ 278701/2005 (ΦΕΚ Β΄ 726/30-05-2005), θα έπρεπε να είναι υποχρεωτική η ύπαρξη κτιριακών εγκαταστάσεων, ούτως ώστε να υπάρχει η δυνατότητα ελέγχου ανά πάσα στιγμή για λόγους διασφάλισης των καταναλωτών και της δημόσιας υγείας, καθώς επίσης και να μην επιτρέπεται επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν ευρωπαϊκούς κωδικούς έγκρισης των εγκαταστάσεών τους (πχ. Α 100, F 100) να εισάγουν αλλά και να διακινούν εμπορικά πάσης προέλευσης κρέατα και προϊόντα κρέατος».
Η βιομηχανία επεξεργασίας κρέατος είχε επίσης τη δική της συμβολή στη δημόσια διαβούλευση, καθώς ζήτησε να περιληφθούν στις ρυθμίσεις του νόμου (κι όχι μόνο στα θέματα της προέλευσης, αλλά και στον τρόπο πληρωμής κλπ.) αντιπρόσωποι, χονδρέμποροι, διανομείς, λιανεμπόριο, σούπερ μάρκετ. Επιπλέον, ο ΣΕΒΕΚ υποστηρίζει ότι πρέπει να συγκεκριμενοποιηθούν, για όλες τις προβλέψεις του νόμου, εκτός των γενικών κατηγοριών κρεάτων, και οι κατηγορίες: προϊόντα με βάση το κρέας,, παρασκευάσματα κρέατος, παράγωγα κρέατος και άλλα προϊόντα με βάση το κρέας (κρεατοσκευάσματα, έτοιμα γεύματα κλπ.).
Ορθή προσέγγιση αναγνωρίζουν στις προβλέψεις του ν/σ και τα σούπερ μάρκετ, που διά του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών – ΙΕΛΚΑ, υποστηρίζουν ότι «χρειάζονται αρκετές διευκρινήσεις προκειμένου να αποφευχθούν μελλοντικές διευκρινιστικές εγκύκλιοι. Διευκρινήσεις όπως π.χ. σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια ποια προϊόντα περιλαμβάνονται, καθώς η αγορά αλλάζει συνέχεια (π.χ. έτοιμες σαλάτες), αλλά και στη σήμανση και στην ιχνηλασιμότητα καθώς θεωρούμε ότι δεν είναι σαφής η πολυπλοκότητα που δημιουργούν οι ρυθμίσεις». Ειδικότερα όσον αφορά την αναγραφή προέλευσης στην ταμειακή μηχανή, τα σούπερ μάρκετ ζητούν «να διευκρινιστεί η πληροφορία που θα πρέπει να εμφανίζεται στην ταμειακή μηχανή και να εξεταστεί το αν αυτή χρειάζεται να υπάρχει σε αυτή τη λεπτομέρεια στην απόδειξη (π.χ. όταν ο καταναλωτής έχει ήδη δει την πληροφορία στον πάγκο κοπής, την έχει πάρει με το αυτοκόλλητο πάνω στο προϊόν, χρειάζεται να την πάρει και στην απόδειξη;) Όσον αφορά τη διατήρηση του αρχείου για 3 χρόνια, θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι πρόκειται για τεράστιο όγκο πληροφορίας και να εξεταστεί πρώτον αν χρειάζεται να διατηρηθεί για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα και δεύτερον αν μπορεί να διατηρείται σε ηλεκτρονικό αποθηκευτικό μέσο».
Παρέμβαση της ΠΟΚΚ
Συμβολή στη δημόσια διαβούλευση είχε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Καταστηματαρχών Κρεοπωλών, που επέλεξε να πάρει μέρος στη συζήτηση παραθέτοντας παλαιότερη επιστολή που είχε αποστείλει η ΕΔΟΚ στην πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ σχετικά με το σχέδιο ΚΥΑ η οποία αφορούσε την ιχνηλασιμότητα, την επισήμανση και τη διενέργεια επίσημων ελέγχων στην αγορά κρέατος. Σε εκείνο το σχέδιο ΚΥΑ που είχε προτείνει το Υπουργείο, συμπεριλαμβάνονταν και τα ζητήματα της αναγραφής προέλευσης στην ταμειακή μηχανή, που τώρα «μεταπήδησαν» στο νομοσχέδιο.
Σε ό,τι αφορά την εισαγωγή των ταμειακών μηχανών των κρεοπωλείων στο σύστημα της ιχνηλασιμότητας και των ελέγχων, η ΕΔΟΚ επισήμαινε τότε ότι: «Είναι προφανές πως η συζήτηση για τη χρησιμοποίηση της ζυγιστικής και της ταμειακής μηχανής στο σύστημα της ιχνηλασιμότητας στην πραγματικότητα είναι στρέβλωση της χρηστικότητας των μηχανών αυτών, αφού ουσιαστικά πρόκειται για μηχανήματα παρακολούθησης της αξίας (βάρος και τιμή) και όχι της προέλευσης. Σε ό,τι αφορά στη συμμετοχή της ζυγιστικής μηχανής στην ιχνηλασιμότητα, στο πλαίσιο της παρακολούθησης της πορείας του κρέατος από την παραγωγή μέχρι και τον καταναλωτή, η παρουσία της στο σύστημα δικαιολογείται μόνον ως του συνδετικού κρίκου του αγοραστή με το συγκεκριμένο κατάστημα λιανικής. Η συμμετοχή της συνδυάζεται επίσης και με την ιχνηλασιμότητα της ποσότητας του προϊόντος, στην περίπτωσή μας του κρέατος, αφού και το μικρότερο τεμάχιο πρέπει να έχει ταυτότητα. Η ιχνηλασιμότητα δεν συνδυάζεται όμως άμεσα με την αξία του προϊόντος, δηλαδή με την ταμειακή μηχανή, που δείχνει το γινόμενο της ποσότητας επί την τιμή και αφορά τη φορολογική αρχή. Η ιχνηλασιμότητα βασίζεται στην αναγνωρισιμότητα και αυτή θα πρέπει να επιτύχουμε. Η αναγνωρισιμότητα πρέπει ουσιαστικά να προηγείται της εισαγωγής του προϊόντος στο σύστημα ζυγιστικής-ταμειακής μηχανής, αφού με βάση αυτή, δηλαδή την αναγνωρισιμότητα, ο πελάτης έκανε την επιλογή του. Στο σχέδιο της ΚΥΑ ξεκινούμε από την παραδοχή πως ο πελάτης έχει την πρόθεση να αγοράσει κάτι, δεν αναγνωρίζει όμως αυτό που επιθυμεί να αγοράσει και ζητάμε από τη μηχανή, δηλαδή τα παραστατικά της, να επιβεβαιώσει δηλαδή να αποδείξει την επιλογή του. Επειδή λοιπόν η ζυγιστική δεν είναι το κρίσιμο μέσο ελέγχου της ιχνηλασιμότητας, η ώς τώρα χρήση της στο σύστημα δεν έδωσε τα αναμενόμενα αποτελέσματα και το ίδιο θα συνεχίσει να συμβαίνει με την εισαγωγή και της ταμειακής μηχανής, λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη και το ανεπαρκές θεσμικό πλαίσιο που συνοδεύει τους ελέγχους, όπως εκτέθηκε ανωτέρω. Αποτέλεσμα είναι ότι, παρά τις καλές προθέσεις, έχει δημιουργηθεί ένα πολύπλοκο σύστημα ελέγχων το οποίο συνοδεύεται από μεγάλη και διαρκώς αυξανόμενη και ακριβή γραφειοκρατία που συντηρείται από την εισφορά 0,2% στο κρέας, την οποία μάλιστα πληρώνει ένα μέρος μόνον όσων ασκούν εμπορία, δηλαδή οι πρώτοι αγοραστές.
Τι προτείνουμε:
Χρειάζεται ουσιαστική διαφοροποίηση της προσέγγισης του προβλήματος της ιχνηλασιμότητας όπου περιλαμβάνεται το θέμα των ελληνοποιήσεων του κρέατος.
Η ιχνηλασιμότητα του κρέατος θα πρέπει να έχει πλήρως ολοκληρωθεί πριν από την εισαγωγή του στη ζυγιστική και την ταμειακή μηχανή. Αυτό σημαίνει πως ο πελάτης πριν τη ζύγιση και την πληρωμή θα πρέπει να έχει όλη την απαραίτητη πληροφορία και με απόλυτα καταληπτό τρόπο, για το προϊόν που θέλει να αγοράσει.
Δηλαδή, με άλλα λόγια, διαλέγει εν γνώσει του τι θα πάρει, ζυγίζεται και πληρώνει. Δεν περιμένει από την ζυγιστική ή την ταμειακή μηχανή να επιβεβαιώσει την επιλογή του.
Ζητάμε τον επαναπροσδιορισμό της προσέγγισης του προβλήματος με τα εξής βήματα:
Η εν λόγω ΚΥΑ δεν εκδίδεται ή εκδίδεται αλλά χωρίς την εισαγωγή και της ταμειακής μηχανής.
Γίνεται συστηματική και μακροπρόθεσμη προσπάθεια για την αντικειμενική ταξινόμηση των σφάγιων και την ανάλογη διαμόρφωση της τιμής τους.
Δημιουργία αναγνωρίσιμων σημάτων προέλευσης και ποιότητας τα οποία θα εξασφαλίζουν πως το κάθε προϊόν παρουσιάζεται στις προθήκες λιανικής με επαρκή, εμφανή και αξιόπιστη πληροφορία για την επιλογή του.
Είναι φανερό πως η επιτυχημένη εφαρμογή των παραπάνω βημάτων θα καταστήσει αυτονόητη την ορθή χρήση και πληροφόρηση από τη ζυγιστική και ταμειακή μηχανή, ως προς το είδος, το βάρος, την τιμή και την αξία του προϊόντος.
Κάθε παρέκκλιση (στο βάρος ή την αξία του προϊόντος) θα είναι έργο των οικονομικών διωκτικών αρχών και θα τιμωρείται ανάλογα».
Ολόκληρη την επιστολή της ΕΔΟΚ την οποία κατέθεσε στη δημόσια διαβούλευση η Ομοσπονδία των Κρεοπωλών, μπορείτε να δείτε εδώ.
Η συμβολή του ΣΕΚ
Οι κτηνοτρόφοι του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας – ΣΕΚ, σχολιάζοντας θετικά τις ρυθμίσεις του ν/σ για την αποφυγή ελληνοποιήσεων στο κρέας, επιμένουν στην υποχρεωτική αναγραφή της προέλευσης κρέατος στην ταμειακή μηχανή και θεωρούν ότι «κάθε περαιτέρω χρονοτριβή -μέσω παρελκυστικών τακτικών- για τη λήψη και εφαρμογή των προτεινόμενων μέτρων πάταξης των ελληνοποιήσεων (ήτοι αναγραφή στις ταμειακές μηχανές κ.λπ.) θα αποτελέσει την οριστική ταφόπλακα για την Ελληνική κτηνοτροφία και θα επιτρέψει τη συνέχιση της παραπλάνησης – εξαπάτησης του καταναλωτή».
