Meat News #131
Τι αποδίδουν τελικά τα προϊόντα ΠΟΠ, ΠΓΕ και ΕΠΙΠ; Πλεονεκτήματα και προβλήματα
Related Articles
Το ενωσιακό πλαίσιο για τις Γεωγραφικές Ενδείξεις (ΓΕ) και τα Εγγυημένα Παραδοσιακά Ιδιότυπα Προϊόντα (ΕΠΙΠ) είναι αποτελεσματικό στην επίτευξη των στόχων του και παρέχει μια σαφή προστιθέμενη αξία. Τα συστήματα ΓΕ και ΕΠΙΠ είναι συναφή και σε γενικές γραμμές συνεπή με άλλες κοινοτικές και εθνικές πολιτικές, αλλά υπάρχει περιθώριο για περαιτέρω ολοκλήρωση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και της καλής μεταχείρισης των ζώων. Η μελέτη εντόπισε ορισμένα όρια, όπως η χαμηλή ευαισθητοποίηση και κατανόηση των ΓΕ και ΕΠΙΠ από τους καταναλωτές σε ορισμένα κράτη μέλη, καθώς και αδυναμίες των ελέγχων στα στάδια της αλυσίδας αξίας.
Αυτά είναι μεταξύ των ευρημάτων της σχετικής μελέτης αξιολόγησης των συγκεκριμένων σχημάτων που προστατεύονται στην Ε.Ε.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε χθες και θα συμβάλει, μαζί με τα αποτελέσματα της σχετικής διαβούλευσης (λήγει στις 9 Απριλίου 2021), στη συνολική αξιολόγηση των γεωγραφικών ενδείξεων και των παραδοσιακών ιδιοτυπιών που απολαμβάνουν προστασίας στην Ε.Ε.
Επί του προκειμένου αξιολογείται η αποτελεσματικότητα, η αποδοτικότητα, η συνοχή, η συνάφεια και η προστιθέμενη αξία που προσθέτει στα κοινοτικά προϊόντα ΓΕ και ΕΠΙΠ η τρέχουσα πολιτική της Ε.Ε.
Αξιοσημείωτο είναι ότι σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης, υπάρχει μια αλληλοκαλυπτόμενη λογική μεταξύ ΓΕ και ΕΠΙΠ, που δημιουργεί μια ασάφεια σε μερικές περιπτώσεις. Είναι χαρακτηριστικό ένα σημείο της μελέτης: Ενώ 1.377 προϊόντα ΓΕ είχαν καταχωριστεί στον αγροδιατροφικό τομέα έως τον Ιανουάριο του 2020, εν τούτοις είχαν καταχωριστεί μόνο 62 ΕΠΙΠ. Τα στοιχεία δείχνουν ότι αυτή η χαμηλή ελκυστικότητα των ΕΠΙΠ οφείλεται στο γεγονός ότι αυτή η ένδειξη δεν παρέχει τόσο ισχυρά δικαιώματα προστασίας, η αναγνώριση εκ μέρους του καταναλωτή είναι χαμηλή και, επιπλέον, η ένδειξη ΕΠΙΠ δεν αποτρέπει ενδιαφερόμενους από άλλες γεωγραφικές περιοχές να τη χρησιμοποιούν.
Παρακολουθώντας τα συμπεράσματα της έρευνας μπορεί κάποιος να διαπιστώσει, ενδεικτικά:
- Σε σχέση με τα οφέλη των ΓΕ για το εισόδημα των αγροτών: παρατηρείται ξεκάθαρο πλεονέκτημα σε χώρες όπως Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία. Αντιθέτως, σε Ρουμανία και Ουγγαρία έχουν πλεονέκτημα έχουν τα προϊόντα που δεν καταχωρίζονται με κάποια ΓΕ. Μικτή εικόνα σε Βουλγαρία και Ελλάδα.
- Γενικότερα, στην Ελλάδα δεν φαίνεται να προκύπτει κάποιο σημαντικό πλεονέκτημα από τις ΓΕ σε επίπεδο εισοδήματος, εργασίας ή προστιθέμενης αξίας. Αυτό, βέβαια, με κάποιες εξαιρέσεις. Παράδειγμα, τα Μήλα Ζαγοράς Πηλίου έχουν λειτουργικό περιθώριο 120% υψηλότερο από το συμβατικό προϊόν.
Γενικότερα, η μελέτη δείχνει επίσης ότι:
1. Η αναγνωρισιμότητα των ενδείξεων ΓΕ και ΕΠΙΠ κάθε άλλο παρά είναι αδιαμφισβήτητη. Σε 7 μόνο κράτη μέλη είναι μέση προς υψηλή.
2. Οι αγρότες μπορούν να πάρουν καλύτερο εισόδημα από τα προϊόντα ΓΕ και ΕΠΙΠ, εν τούτοις τα οφέλη δεν είναι συστηματικά, καθώς εξαρτώνται από το οικονομικό περιβάλλον του προϊόντος, τη διαχείριση και τη στρατηγική των παραγωγών.
3. Η ύπαρξη ΓΕ θεωρείται εν πολλοίς πλεονέκτημα των αγροτικών περιοχών, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών που αντιμετωπίζουν φυσικούς ή άλλους συγκεκριμένους περιορισμούς.
4. Σε κάποιες χώρες οι ενδείξεις ΓΕ/ΕΠΙΠ θεωρούνται ένα σημαντικό εργαλείο για την προώθηση περιφερειακής ταυτότητας, ιδίως στις χώρες με ιστορικό προστασίας Γεωγραφικών Ενδείξεων. Ωστόσο, αυτή η διάσταση των ΓΕ που συνδέεται με τη διατήρηση και την προώθηση της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς, μπορεί να αναπτυχθεί περαιτέρω.
5. Η καλή μεταχείριση των ζώων και η προστασία του περιβάλλοντος δεν περιλαμβάνονται στους στόχους που θέτει το νομικό πλαίσιο των ΓΕ/ΕΠΙΠ. Όμως τα τελευταία χρόνια, οι ενδείξεις ΓΕ και ΕΠΙΠ φαίνεται να έχουν αρχίσει να ανταποκρίνονται και σε προκλήσεις που αφορούν την περιβαλλοντική αλλαγή και την ευζωία των ζώων. Ωστόσο, η ενσωμάτωση τέτοιων κριτηρίων στις προδιαγραφές ΓΕ/ΕΠΙΠ είναι μια αργή διαδικασία, με διαφορετικά επίπεδα δέσμευσης ανά κράτος μέλος.
