Meat News #131
Συντονισμός φορέων των κλάδων διατροφής ενάντια στο σύστημα Nutri Score
Related Articles
Μια ενδιαφέρουσα διαδικτυακή συζήτηση εκπροσώπων διαφόρων κλάδων παραγωγής ειδών διατροφής πραγματοποιήθηκε χθες (28/7/2021) μετά από πρόσκληση του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας. Κοινή συνισταμένη, η αγωνία για το ενδεχόμενο μια σειρά προϊόντα που παράγονται στην Ελλάδα να καταταχθούν σε χαμηλές βαθμίδες του προωθούμενου συστήματος αξιολόγησης διατροφικής ποιότητας Nutri-Score.
Όπως είναι γνωστό στο τέλος του χρόνου θα πραγματοποιηθεί διαβούλευση σε ευρωπαϊκό επίπεδο για το θέμα, ενώ τον Μάρτιο του 2022 πρόκειται να γνωμοδοτήσει η EFSA. Ήδη όμως σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες γίνεται εθελοντική εφαρμογή του νέου συστήματος, το οποίο "βαθμολογεί" με κάποιον αλγόριθμο τα διατροφικά προϊόντα με χρωματική επισήμανση, ενώ μεγάλες βιομηχανίες έχουν υιοθετήσει το σύστημα και έχουν συμπεριλάβει στις ετικέτες των προϊόντων τους την χρωματική διατροφική κατηγοριοποίηση.
Η συζήτηση που έγινε ανέδειξε τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν να χαρακτηριστούν ως "ανθυγιεινά" προϊόντα που παράγονται παραδοσιακά στη χώρα μας, πολλά από τα οποία έχουν βρει διέξοδο σε εξαγωγές. Η λίστα των προϊόντων αυτών είναι πολύ μεγάλη και περιλαμβάνει το λάδι, τις επιτραπέζιες ελιές, τα τυριά, το μέλι, αλλά και άλλα προϊόντα, όπως κουραμπιέδες, μελομακάρονα, παστέλια, κουφέτα κ.λπ. Όλα αυτά τα προϊόντα, τα οποία αποτελούν μέρος της διατροφικής μας κουλτούρας, με την εφαρμογή του συστήματος διατροφικής αξιολόγησης κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν ως... "κόκκινα".
Μερικές από τις απόψεις που ακούστηκαν στη συζήτηση: "Δεν υπάρχουν κακά τρόφιμα, αλλά κακές δίαιτες", "άλλο η χρήση και άλλο η κατάχρηση" κάποιων προϊόντων, "η διατροφική αξιολόγηση μπορεί να γίνει το πλυντήριο για την προώθηση ανθυγιεινών προϊόντων". Εκφράστηκε ακόμα η πίεση που ασκείται από τους πελάτες της ελληνικής παραγωγής (αλυσίδες διάθεσης κλπ) για υιοθέτηση του συστήματος αξιολόγησης. Τέλος ιδιαίτερος προβληματισμός υπήρξε για τη θετική στάση προς το σύστημα Nutri-Score που δείχνουν οι καταναλωτικές οργανώσεις, οι οποίες όπως φαίνεται δεν έχουν σωστή ενημέρωση για το θέμα, ενώ "υπάρχει κίνδυνος να χειραγωγηθούν από μεγάλες πολυεθνικές τροφίμων".
Σοβαρός ήταν ο προβληματισμός που αναπτύχθηκε για τον τρόπο αντίδρασης των Ελλήνων παραγωγών. Φάνηκε ότι η προώθηση των εξαιρέσεων (όπως για τα ΠΟΠ προϊόντα) δεν συναντά την αποδοχή των φορέων, ενώ σημαντική ήταν η απαίτηση να υπάρχει εκπρόσωπος των παραγωγικών φορέων στη Συμβουλευτική Επιτροπή που συγκρότησε το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Τι αποφασίστηκε
Οι φορείς που συμμετείχαν στη συνάντηση αποφάσισαν την κοινή δράση τους για την υιοθέτηση συστήματος πραγματικής ενημέρωσης της διατροφικής ποιότητας των καταναλωτών και την μη εφαρμογή του συστήματος παραπλανητικής αξιολόγησης - Nutri-Score. Aποφασίστηκε η από κοινού χάραξη συντονισμένων παρεμβάσεων τόσο σε εθνικό, όσο και ευρωπαϊκό επίπεδο με τεκμηριωμένες επιστημονικά θέσεις σχετικά με τις αρνητικές επιπτώσεις εφαρμογής του Nutri-Score στην προαγωγή ορθών διατροφικών προτύπων αλλά και στην συντριπτική πλειοψηφία των μεταποιητικών επιχειρήσεων και των παραγωγών τροφίμων.
Αναλυτικά οι απόψεις που ακούστηκαν
Οι απόψεις που εκφράστηκαν από τους εκπροσώπους φορέων καταγράφονται σε δελτίο τύπου που απέστειλε το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Αθήνας:
Όπως τόνισε ο Γενικός Γραμματέας του Β.Ε.Α Ιωάννης Μάνος, «Ο συγκεκριμένος αλγόριθμος αξιολόγησης υποβαθμίζει πολλά εξαιρετικά προϊόντα της Μεσογειακής Διατροφής, αδικεί τα φυσικής προέλευσης μονοσυστατικά προϊόντα (ελιά/ελαιόλαδο), τα οποία μη επιδεχόμενα επεξεργασίας στη σύστασή τους δεν λαμβάνουν υψηλότερη σήμανση. Αντίθετα πριμοδοτεί τα επεξεργασμένα, πολυσυστατικά τρόφιμα, με “συνταγές” ευκολότερα παραμετροποιήσιμες, με αποτέλεσμα την εσφαλμένη ενημέρωση για το διατροφικό προφίλ προϊόντων που έχουν προωθηθεί εντός και εκτός ΕΕ, ως βασικά συστατικά της Μεσογειακής Διατροφής».
Ο κ. Μάνος διευκρίνισε, ότι «η εξαίρεση κατηγοριών προϊόντων, όπως ΠΟΠ, παραδοσιακά κ.α., δεν είναι λύση, καθώς σε δεύτερη φάση και εφόσον θα έχει εδραιωθεί το Nutri-Score οι καταναλωτές θα τα αποφεύγουν. Το προτεινόμενο από συγκεκριμένες χώρες και φορείς σύστημα, κατηγοριοποιεί τα τρόφιμα σε 5 κατηγορίες, με μία απλουστευτική, αλγοριθμική μέθοδο, μη λαμβάνοντας υπόψη την ποσοτική συμμετοχή του κάθε τρόφιμου στην ημερήσια πρόσληψη συνολικά, αλλά ούτε και στην συχνότητα κατανάλωσης σε εβδομαδιαία ή μηνιαία βάση. Με τον τρόπο αυτό, τρόφιμα τα οποία παραδοσιακά καταναλώνονται σε αραιά χρονικά διαστήματα ή και καθημερινά σε μικρές ποσότητες, μπορεί να ενοχοποιούνται με χαμηλότερο score, ενώ άλλα, καθημερινής κατανάλωσης και μετά από υπερεπεξεργασία, να επισημαίνονται ως υγιεινότερα» καταλήγει ο Γενικός Γραμματέας του Β.Ε.Α.
Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδος Μιχάλης Μούσιος επισήμανε ότι το Nutri-Score υποβαθμίζει τα παραδοσιακά προϊόντα και ενοχοποιεί την μεσογειακή διατροφή, κατατάσσοντας για παράδειγμα το ελαιόλαδο, στην κατηγορία Γ, μαζί με την ketchup. Μάλιστα ο κ. Μούσιος τόνισε ότι στόχος των πολυεθνικών είναι να αφαιρεθεί ο τζίρος των 7-8 δισ. Ευρώ, από παραδοσιακά καταστήματα, μέσω της υιοθέτησης ενός στημένου αλγόριθμου. Είναι απαραίτητο, όπως είπε, να επιδιωχθεί η μέγιστη συναίνεση και των καταναλωτικών οργανώσεων, προκειμένου είτε να μην υιοθετηθεί το νέο σύστημα.
Την δυσκολία του εγχειρήματος ακύρωσης του συστήματος Nutri- Score, μετά την αποδοχή του από την πλειοψηφία των ευρωπαϊκών χωρών, τόνισε η κα Χριστίνα Παπανικολάου Ιατρός Βιοπαθολόγος, πρ. Γενική Γραμματέας Δημόσιας Υγείας, Καταναλωτή και πρ. Πρόεδρος του ΕΦΕΤ, επισημαίνοντας ότι πρέπει συντονισμένα να υιοθετηθεί μια ενιαία γραμμή επιστημονικά τεκμηριωμένη και επιδιωχθούν συμμαχίες σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ο χημικός τροφίμων και αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας Διατροφής του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Τζώρτζης Μπόσκου, αφού παρουσίασε αναλυτικά όλα τα γνωστά συστήματα διατροφικής αξιολόγησης, επισήμανε, ότι το προωθούμενο σύστημα, υπολογίζει τη διατροφική αξία, στα 100 γραμμάρια και όχι ανά μερίδα ή ποσοστό ημερήσιας κάλυψης αναγκών, ενώ δεν λαμβάνει υπόψη ότι ορισμένα τρόφιμα χρησιμοποιούνται ως συστατικά για την παρασκευή άλλων τροφίμων. Ο κ. Μπόσκου υπογράμμισε ότι «Με την υιοθέτηση σχημάτων και χρωμάτων οδηγούμαστε σε διατροφικό ρατσισμό, κάτι που θα πρέπει να προσέξουμε».
Οπρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Κρήτης Αλκιβιάδης Καλαμπόκης, επισήμανε ότι έχουν ήδη εκπονηθεί επιστημονικές μελέτες και έχουν σταλεί στο υπουργείο Ανάπτυξης και Γεωργίας σχετικά με το ελαιόλαδο και την κατάταξη του στο σύστημα επισήμανσης τροφίμων Nutri-Score. Ο Σύνδεσμος ζητάει την ένταξη του ελαιολάδου, στην κατηγορία Α και είναι υπέρ της συντονισμένης αντίδρασης, για την μη εφαρμογή της συγκεκριμένης κλίμακας . Προτείνει επίσης, την διεξαγωγή έρευνας, για τον εντοπισμό των πραγματικών αναγκών, των καταναλωτών.
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Κρήτης Μανώλης Καρπαδάκης, ανέφερε ότι οι φορείς που έχουν προϊόντα φυσικής προέλευσης ή μονοσυστατικά θα πρέπει να ενημερωθούν για το σύστημα Nutri-Score και να συνταχθούν με τις ενέργειες τροποποίησης ή μη εφαρμογής του προκειμένου να προστατεύσουν την ιδιαιτερότητά τους. Ο κ. Καρπαδάκης τόνισε ότι μόνο μέσα από επιστημονική τεκμηρίωση θα αποδεχθεί η ΕΕ να υπάρξουν εξαιρέσεις από το σύστημα, καθώς οι περισσότερες χώρες το εφαρμόζουν ήδη στα περισσότερα προϊόντα τους.
Ο πρόεδρος από τον Σύνδεσμο Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων (ΣΕΒΓΑΠ) Χρήστος Αποστολόπουλος, τάχθηκε κατά της εφαρμογής χρωμάτων στα προϊόντα και υπέρ της σωστής ενημέρωσης και εκπαίδευσης των καταναλωτών. Στο νέο σύστημα κατηγοριοποίησης δεν έχουν ληφθεί υπόψη σημαντικοί παράγοντες, όπως η ευχαρίστηση, η απορρόφηση των συστατικών, η σωματική δραστηριότητα του καταναλωτή κ.α., οι οποίοι επηρεάζουν την ποσότητα της κατανάλωσης συγκεκριμένων τροφών.
Τον κίνδυνο κατηγοριοποίησης στο «κόκκινο» χιλιάδων προϊόντων με αποτέλεσμα την αποφυγή τους από τους καταναλωτές έθεσε επί τάπητος ο Πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχανιών – Βιοτεχνιών Ζαχαρωδών Ελλάδος Ιωάννης Λαγός, αναφέροντας ότι επιχειρήσεις και εξαγωγείς ελληνικών προϊόντων κάνουν χρήση ήδη του Nutri-Score, ενώ δεν έχει θεσμοθετηθεί. Ο κ. Λαγός τόνισε ότι είναι απαραίτητο να εκπροσωπηθούν παραγωγικοί φορείς στην αρμόδια επιτροπή που έχει συσταθεί στο υπουργείο Γεωργίας.
Την ανάγκη υιοθέτησης εθνικής στρατηγικής και συντονισμένων δράσεων των παραγωγικών φορέων τόνισε ο αντιπρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Μελιού Γεώργιος Πίττας, επισημαίνοντας ότι σε περίπτωση που εφαρμοστεί το νέο σύστημα θα πρέπει να μπει στη σωστή βάση προκειμένου να μην θίγονται τα ελληνικά προϊόντα, όπως το μέλι, και ότι είναι απαραίτητο να ενημερωθούν οι καταναλωτές για το ακατάλληλο σύστημα διαβάθμισης του Nutri- Score. Μάλιστα τάχθηκε υπέρ της υιοθέτησης άλλης κλίμακας αξιολόγησης των προϊόντων.
Υπέρ της ενιαίας συντονισμένης και όχι αποσπασματικής προσπάθειας, τάχθηκε ο Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης, Μέλος Δ.Ε. ΣΕΒΕ-Συνδέσμου Εξαγωγέων & CEOPELOPACΑ.Ε, τονίζοντας ότι δεν θα πρέπει οποιαδήποτε ενέργεια να περιοριστεί στα προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ ή σε μεμονωμένες εξαιρέσεις προϊόντων».
Η κα Ζαζή Κίμη από την Πανελλήνια Ένωση Μεταποιητών – Τυποποιητών – Εξαγωγέων Επιτραπέζιων Ελιών ανέφερε ότι το 96% των ελληνικών εξαγωγών πλήττεται από το σύστημα που προωθείται, επιμένοντας σε συντονισμένες ενέργειες για την αποφυγή εφαρμογής του.
Ο επιστημονικός συνεργάτης του Β.Ε.Α. κ. Στ. Κομνηνός, επισήμανε, ότι υπέρτατος σκοπός, είναι η ορθή διατροφή των πολιτών, που θα στηρίζεται σε ένα σύστημα ολοκληρωμένης και όχι μονομερούς ενημέρωσης. Σε αυτήν την κατεύθυνση, παραγωγοί, διατροφολόγοι και καταναλωτικές οργανώσεις, οφείλουν να συνεργαστούν σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, για την δημιουργία μιας νέας διατροφικής στρατηγικής.
