Παρά τις επιδόσεις του ευρωπαϊκού χοιρινού, κάτι προβληματίζει τους αξιωματούχους της Ε.Ε.

02 November 2016

Παρά τις επιδόσεις του ευρωπαϊκού χοιρινού, κάτι προβληματίζει τους αξιωματούχους της Ε.Ε.

Πετάει το ευρωπαϊκό χοιρινό. Αυτή είναι η υπόθεση που κάνουν τώρα τα επιτελεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά την δύσκολη περίοδο πολλών μηνών που πέρασαν οι Ευρωπαίοι παραγωγοί χοιρινού κρέατος και η οποία οδήγησε σε ειδικά μέτρα στήριξης από την πλευρά της Κομισιόν. Τα στοιχεία εξαγωγών του Αυγούστου 2016 που δημοσιεύθηκαν πριν από μερικές ημέρες έδειξαν σημαντική αύξηση του χοιρινού κρέατος για έναν ακόμη μήνα. Ειδικότερα, για την περίοδο Σεπτέμβριος 2015 έως Αύγουστος 2016 οι εξαγωγές ευρωπαϊκού χοιρινού ανήλθαν στα 4,97 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 1,18 δισ. σε σχέση με το 12μηνο Σεπτέμβριος 2014 έως Αύγουστος 2015 (δηλαδή μια αύξηση κατά 31,3%). Επιπλέον, τον Αύγουστο 2016 η αξία εξαγωγών ευρωπαϊκού χοιρινού κρέατος ήταν αυξημένη κατά 32,5% συγκριτικά με τον ίδιο μήνα του 2015.

Τα νέα γεμίζουν με αισιοδοξία όσους εμπλέκονται στην αλυσίδα παραγωγής χοιρινού και είναι φανερό ότι γίνεται μεγάλη προσπάθεια για να ξεπεραστούν οι επιπτώσεις του ρωσικού εμπάργκο που με τη μία ή την άλλη μορφή κοντεύει να κλείσει τρία χρόνια.

Εν τούτοις, παρά τη δικαιολογημένη ικανοποίηση, μια πιο προσεκτική ματιά σε άλλα ποσοτικά στοιχεία δείχνει ότι στο σύνολο των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης το χοιρινό κρέας θα παρουσιάσει το 2016, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κομισιόν, αυξημένη καθαρή παραγωγή, αλλά σημαντικά μειωμένη (κατά 272 χιλ. τόνους) κατανάλωση. Σύμφωνα μάλιστα με την Φθινοπωρινή Επισκόπηση που δημοσίευσε η Κομισιόν για τα αγροτικά προϊόντα, η κατά κεφαλή κατανάλωση εκτιμάται μειωμένη το 2016 κατά 1,6% και θα μειωθεί περαιτέρω το 2017. Ταυτόχρονα η αυτάρκεια της Ε.Ε. σε χοιρινό θα αυξηθεί φέτος κατά 3% και θα φτάσει στο υψηλότερο σημείο που έχει καταγραφεί από το έτος 2000 μέχρι σήμερα.

Οι αριθμοί λοιπόν δείχνουν αύξηση παραγωγής και αυτάρκειας, αλλά και σημαντική μείωση της κατανάλωσης, με αποτέλεσμα η παραγωγή να βρίσκει σημαντική διέξοδο στις εξαγωγές με προορισμό κυρίως την Κίνα και δευτερευόντως τις Ιαπωνία, Χονγκ Κονγκ, Ν. Κορέα, Φιλιππίνες. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι μέχρι τον Αύγουστο 2016 οι εξαγωγές χοιρινού κρέατος και προϊόντων χοιρινού κρέατος προς την Κίνα ήταν αυξημένες κατά περίπου 97% σε σχέση με το ίδιο χρονικό διάστημα του 2015.

Η κατάσταση είναι ικανοποιητική. Είναι όμως ανέφελη; Με δεδομένο ότι η οικονομική κατάσταση και το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών στις χώρες της Ε.Ε. δεν αναμένεται να καλυτερεύσει θεαματικά σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο, πρέπει να περιμένουμε ότι η ευρωπαϊκή παραγωγή είναι αναγκασμένη να βρίσκει διέξοδο στις εξαγωγές. Και κυρίως προς την Κίνα, αφού η Ρωσία δεν θα άρει το εμπάργκο ούτε και το 2017.

Μια σειρά ερωτημάτων εκκινούν από αυτή την κατάσταση και προβληματίζουν τα επιτελεία της Ε.Ε.: Η Κίνα, ο μεγαλύτερος παραγωγός χοιρινού κρέατος παγκοσμίως, θα συνεχίσει να είναι σταθερός και καλός «πελάτης» για το ευρωπαϊκό χοιρινό ή μήπως εσωτερικά δεδομένα της αχανούς αυτής χώρας οδηγήσουν σε μεγάλες διακυμάνσεις στις εισαγωγικές ροές; Σε μια εν πολλοίς ασταθή παγκόσμια οικονομία, οι νομισματικές ισοτιμίες θα κινηθούν με τρόπο ευνοϊκό για ευρωπαϊκές εξαγωγές ή το αντίθετο; Αν πράγματι η Ευρώπη δεν μπορεί να είναι ανταγωνιστική στην παραγωγή χοιρινού κρέατος, ποιες επιπτώσεις μπορεί να έχουν οι διεθνείς εμπορικές συμφωνίες που συνάπτει με τρίτες χώρες όχι μόνο η Ε.Ε. αλλά και οι ανταγωνιστές της; Και, εν τέλει, μήπως μεσοπρόθεσμα είναι καλύτερο να αποκατασταθεί μια πιο λογική σχέση ανάμεσα στην τόνωση της ευρωπαϊκής κατανάλωσης αφενός και στις εξαγωγές αφετέρου, ώστε ο ευρωπαϊκός κλάδος χοιρινού να μην είναι τόσο έντονα εξαρτημένος από τις εξαγωγικές επιδόσεις και ιδιαίτερα από τις ευκαιρίες που σήμερα παρουσιάζει η Κίνα;

Τα ερωτήματα δεν είναι ρητορικά. Αντιθέτως, αντανακλούν πραγματικούς κινδύνους που εντοπίζουν στην Κομισιόν και οι οποίοι αποτελούν πηγή πονοκεφάλων: Η ισχυρή ζήτηση που παρουσίασε φέτος η Κίνα δεν είναι σίγουρο ότι θα διαρκέσει για χρόνια. Οι ΗΠΑ αναμένεται να συνεχίσουν να αυξάνουν την παραγωγή χοιρινού κρέατος δημιουργώντας πιέσεις στις διεθνείς εμπορικές ροές και στις τιμές – ας σημειωθεί ότι το αμερικανικό χοιρινό είναι πιο ανταγωνιστικό από το ευρωπαϊκό με όρους κόστους παραγωγής. Η συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ βοηθά προς το παρόν τους Ευρωπαίους εξαγωγείς να είναι ελκυστικοί, αλλά για πόσο ακόμη; Το φθηνό πετρέλαιο διατηρεί χαμηλές τις τιμές των πρώτων υλών για ζωοτροφές, αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει. Γεωπολιτικά, επίσης, έχουμε εισέλθει σε μια περίοδο που δεν χαρακτηρίζεται από τη σταθερότητα παλαιότερων ετών, επομένως κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι με διάφορες αφορμές, όπως π.χ. ζωονόσοι (αλλά κατά βάθος για πολιτικούς λόγους) δεν θα έχουμε εμπάργκο της μιας ή της άλλης μορφής, όπως αυτό της Ρωσίας.

Οι κίνδυνοι είναι πραγματικοί, και οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δεν δείχνουν να εφησυχάζουν από τις πολύ καλές επιδόσεις. Χρειάζεται όμως εμπράκτως να δικαιώσουν και τη γνωστή ελληνική παροιμία για «των φρονίμων τα παιδιά»…

02 November 2016
Banner