ΚΑΠ 2024-2034: Εξωτερική σύγκλιση και οι επιπτώσεις για την Ελλάδα

Related Articles

Η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της Ε.Ε. για την περίοδο 2024-2034 βρίσκεται ξανά στο προσκήνιο με το ζήτημα της εξωτερικής σύγκλισης των ενισχύσεων να αναζωπυρώνεται. Το εν λόγω θέμα αφορά τις διαφορές στις ενισχύσεις που καταβάλλονται στα κράτη μέλη της Ε.Ε., οι οποίες είναι πιο έντονες μεταξύ των παλαιών και νέων μελών της Ένωσης.

Ειδικότερα, η συζήτηση επικεντρώνεται στην αποκατάσταση αυτών των διαφορών, και όπως είναι φυσικό, οι χώρες που αναμένεται να επηρεαστούν περισσότερο είναι οι Βαλτικές χώρες (Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία), η Σλοβακία, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία. Ωστόσο, και άλλες χώρες της ΕΕ, όπως η Ιταλία, η Ολλανδία, η Δανία, η Κύπρος και η Ελλάδα, αναζητούν συμμαχίες για να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους και να αποφύγουν τις δυσάρεστες εκπλήξεις που μπορεί να προκύψουν από τις αλλαγές στη χρηματοδότηση.

Στρατηγική συσπείρωσης συμμαχιών

Η Ελλάδα, έχοντας την πρόθεση να «χτίσει» συμμαχίες με χώρες που επίσης πλήττονται από την εξωτερική σύγκλιση, ελπίζει να προωθήσει τις δικές της θέσεις και να εξασφαλίσει την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση της κατάστασης στην ΚΑΠ 2024-2034. Ο γενικόςγραμματέας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Μπαγινέτας, αναφέρει ότι η ελληνική στρατηγική θα επικεντρωθεί στην υποστήριξη της δικαιότερης κατανομής των πόρων, βασισμένη σε παράγοντες πέρα από την έκταση της γης και τη σταδιακή εξίσωση των ενισχύσεων.

Επιπτώσεις για την Ελλάδα

Η Ελλάδα κατέχει τη δεύτερη θέση στην Ε.Ε. όσον αφορά το ύψος των άμεσων ενισχύσεων ανά εκτάριο, με τη μέση ενίσχυση που λαμβάνει να είναι περίπου διπλάσια του μέσου όρου της Ε.Ε. Η εξωτερική σύγκλιση, αν εφαρμοστεί πλήρως, εκτιμάται ότι θα προκαλέσει σημαντικές απώλειες, υπολογιζόμενες σε περίπου 24% των πόρων της χώρας μας για τον πρώτο πυλώνα της ΚΑΠ, δηλαδή 3,17 δισεκατομμύρια ευρώ ή 450 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Αν αυτό συνέβαινε κατά τη διάρκεια του προηγούμενου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (2021-2027), οι απώλειες θα ήταν ακόμη μεγαλύτερες, φτάνοντας περίπου 895 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Ο κ. Μπαγινέτας τόνισε ότι οι διαπραγματεύσεις για την ΚΑΠ του 2021-2027 απέτρεψαν την πλήρη εφαρμογή εξωτερικής σύγκλισης, αποφεύγοντας έτσι τις τεράστιες οικονομικές απώλειες για την Ελλάδα, σε αντίθεση με την Ιταλία, η οποία επίσης υπήρξε σημαντικά πλήττεται.

Ο σύνθετος χαρακτήρας των ενισχύσεων

Η κατανομή των ενισχύσεων δεν είναι απλό ζήτημα, καθώς επηρεάζεται από παράγοντες πέρα από την έκταση των εκμεταλλεύσεων, όπως οι οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανάγκες των κρατών μελών. Ο Κώστας Μπαγινέτας υπογραμμίζει την ανάγκη για μια ολιστική προσέγγιση, που θα συνυπολογίζει τα γεωργικά χαρακτηριστικά κάθε περιοχής και τις ιδιαίτερες ανάγκες της χώρας.

Η Ελλάδα, όπως και άλλες χώρες, αναγνωρίζει την ανάγκη για διαφοροποιημένη κατανομή των ενισχύσεων, ανάλογα με τη γεωργική δραστηριότητα, τον τύπο των καλλιεργειών και τις διαρθρωτικές συνθήκες της κάθε περιοχής. Στη χώρα μας, η κατανομή των πόρων λαμβάνει υπ' όψιν τρεις αγρονομικές περιφέρειες (αροτραίες καλλιέργειες, μόνιμες καλλιέργειες, βοσκοτόπια), με στόχο να στηριχθεί το εισόδημα των αγροτών.

Αντιδράσεις στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας

Στο πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας & Αλιείας που πραγματοποιήθηκε στο Λουξεμβούργο, η Ελλάδα εξέφρασε την αντίθεσή της στην πρόταση για πλήρη εξωτερική σύγκλιση των ενισχύσεων. Ο κ. Μπαγινέτας δήλωσε ότι η εφαρμογή της πλήρους εξωτερικής σύγκλισης χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες της γεωργίας σε κάθε χώρα, δημιουργεί σοβαρούς κινδύνους για την οικονομική βιωσιμότητα πολλών εκμεταλλεύσεων, ειδικά των μικρών και πολυλειτουργικών, οι οποίες είναι κρίσιμες για τη χώρα μας.

Η Ελλάδα υπογραμμίζει ότι η πλήρης εξωτερική σύγκλιση παραβλέπει τις διαρθρωτικές, φυσικές και οικονομικές ανισότητες μεταξύ των γεωργικών περιοχών. Συγκεκριμένα, η σύγκριση των εκμεταλλεύσεων με μόνο κριτήριο την έκταση παραβλέπει παράγοντες όπως τα εδαφοκλιματικά χαρακτηριστικά, το κόστος εισροών και τις οικονομικές συνθήκες σε κάθε κράτος μέλος. Η προτεινόμενη σύγκλιση, σύμφωνα με την Ελλάδα, θα ενισχύσει τις ανισότητες εντός της Ε.Ε., μεταφέροντας πόρους από μικρές οικογενειακές εκμεταλλεύσεις σε μεγαλύτερες, με αποτέλεσμα την αύξηση των ανισοτήτων και την αποδυνάμωση των μικρών αγροτικών εκμεταλλεύσεων.

Κοινωνική συνοχή και επισιτιστική ασφάλεια

Η εφαρμογή της πλήρους εξωτερικής σύγκλισης της ΚΑΠ, όπως προτείνεται, αναμένεται να έχει σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες. Η μείωση των ενισχύσεων σε μικρές και πολυλειτουργικές εκμεταλλεύσεις ενδέχεται να προκαλέσει εγκατάλειψη της γεωργικής δραστηριότητας σε πολλές περιοχές, με ανυπολόγιστες συνέπειες για την οικονομία και την κοινωνική συνοχή, αλλά και για την επισιτιστική ασφάλεια της Ε.Ε.

Η Ελλάδα επαναλαμβάνει ότι η κατανομή των άμεσων ενισχύσεων θα πρέπει να ευνοεί τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, με στόχο την εξασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας για την Ε.Ε.
Πηγή: AΠΕ-ΜΠΕ