Τι πρόκειται να αλλάξει στις αδειοδοτήσεις επιχειρήσεων

Με απλή γνωστοποίηση και χωρίς εκ των προτέρων έλεγχο τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος – Παραμένουν οι έλεγχοι στην μεταποίηση κρέατος

Δημοσιεύθηκε στο Meat News, Nο 41, Σεπτέμβριος 2016
Ρεπορτάζ: Γιώργος Κατερίνης

Στη Βουλή αναμένεται να εισαχθεί το σχέδιο νόμου που έχει ετοιμάσει το Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και αφορά το «Νέο θεσμικό πλαίσιο για την άσκηση οικονομικής δραστηριότητας». Το σχέδιο είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 29 Αυγούστου και αφορά τρεις τομείς οικονομικών δραστηριοτήτων: τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, τις επιχειρήσεις μεταποίησης τροφίμων και ποτών και τα τουριστικά καταλύματα.
Βασικός στόχος της κυβέρνησης είναι με αυτό το σ/ν να πετύχει την απλοποίηση των διαδικασιών άσκησης των οικονομικών δραστηριοτήτων. Το κείμενο που τέθηκε σε διαβούλευση αντικαθιστά ένα μεγάλο αριθμό υπουργικών αποφάσεων και εγκυκλίων και τροποποιεί το Νόμο 4262/2014. Προβλέπει ένα χρονικό όριο δύο χρόνων –μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2018- μέσα στο οποίο θα πρέπει να έχουν εκδοθεί οι υπουργικές αποφάσεις με τις οποίες θα ορίζονται ποιες οικονομικές δραστηριότητες (συγκεκριμένοι ΚΑΔ) θα υπαχθούν στο καθεστώς γνωστοποίησης και ποιες στο καθεστώς έγκρισης.
Στο κείμενο του σ/ν προβλέπεται η υλοποίηση ενός φιλόδοξου έργου, το οποίο ονομάζεται Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Αδειοδότησης και Ελέγχων και η παράδοσή του ορίζεται ομοίως για το τέλος του 2018. Βάσει αυτού η διαδικασία αδειοδότησης θα γίνεται on line.
Στη διαδικασία της διαβούλευσης διατυπώθηκαν αρκετές απόψεις, οι οποίες έρχονται σε ευθεία αντίθεση με τη φιλοσοφία του σχεδίου νόμου και δεν γνωρίζουμε αν θα πραγματοποιηθούν αλλαγές και ποιες. Στο παρόν δημοσίευμα παρουσιάζουμε κάποιες από τις βασικές αλλαγές που προβλέπει το αρχικό κείμενο και επηρεάζουν και τις επιχειρήσεις του τομέα του κρέατος.

Γνωστοποίηση αντί άδειας
Κεντρικό ρόλο στη νέα «φιλοσοφία» που εισάγει το σχέδιο νόμου παίζει η διαδικασία της γνωστοποίησης, δηλαδή «η ενημέρωση της διοίκησης από τον ενδιαφερόμενο σχετικά με τη λειτουργία της οικονομικής δραστηριότητας». Η γνωστοποίηση είναι η αναγκαία προϋπόθεση για τη λειτουργία μιας επιχείρησης.
Με αυτό τον τρόπο ανατρέπεται η μέχρι σήμερα διαδικασία αδειοδότησης των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος (στα οποία υπάγονται και τα κρεοπωλεία). Μέχρι σήμερα ένα κατάστημα για να λειτουργήσει πρέπει να περάσει από την διαδικασία της προέγκρισης και ακολούθως από την έκδοση της άδειας λειτουργίας. Η έκδοση της άδειας λειτουργίας προϋποθέτει και την υγειονομική έγκριση. Μια βεβαίωση της Υπηρεσίας Δόμησης του οικείου Δήμου ότι επιτρέπεται η συγκεκριμένη δραστηριότητα στη συγκεκριμένη τοποθεσία θα αντικαταστήσει την προέγκριση. Ακολούθως ο ενδιαφερόμενος θα μπορεί να προβεί στη γνωστοποίηση της έναρξης λειτουργίας του καταστήματός του, χωρίς να απαιτείται άδεια και χωρίς να περιμένει να ελεγχθεί εκ των προτέρων. Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται θα τηρούνται στην επιχείρηση και θα είναι διαθέσιμα σε κάθε ελεγκτική αρχή κατά τη διάρκεια του ελέγχου.
Ο έλεγχος θα είναι δειγματοληπτικός και όπως τονίζει η κυβέρνηση θα γίνεται «σε συνθήκες λειτουργίας» μιας επιχείρησης.

Απαραίτητοι οι κτηνιατρικοί κωδικοί
Αν και στα κείμενα που συνόδευσαν την έναρξη της διαβούλευσης του σ/ν προβλήθηκε ότι «καταργούνται η άδεια ίδρυσης και η άδεια λειτουργίας από την Κτηνιατρική Αρχή», η αλήθεια είναι διαφορετική.
Με το σχέδιο νόμου για τις μεταποιητικές επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών εισάγεται η αρχή της μιας αδειοδότησης, δηλαδή γίνεται προσπάθεια να καταργηθούν οι προαπαιτούμενες άδειες και να αντικατασταθούν από μια. Μάλιστα σε αρκετές περιπτώσεις και αυτή η αδειοδότηση αντικαθίσταται με τη γνωστοποίηση λειτουργίας.
Για το λόγο αυτό καταργείται η υποχρέωση έκδοσης βεβαίωσης καταλληλότητας, ή υγειονομικής καταλληλότητας σε μια σειρά δραστηριότητες. Οι έλεγχοι προβλέπεται να διενεργούνται εκ των υστέρων βάσει αξιολόγησης κινδύνου.
Στις επιχειρήσεις μεταποίησης τροφίμων ζωικής προέλευσης τα πράγματα είναι διαφορετικά. Όπως σαφώς ορίζεται στο κείμενο του σχεδίου νόμου για αυτές τις επιχειρήσεις διατηρούνται οι απαιτήσεις που θέτουν οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί 853/2004 και 1069/2009. Άρα για τις επιχειρήσεις επεξεργασίας κρέατος και τις επιχειρήσεις διαχείρισης ζωικών υποπροϊόντων παραμένει η υποχρέωση έκδοσης κτηνιατρικού κωδικού, που σημαίνει ότι απαιτείται ο προληπτικός έλεγχος από τις Κτηνιατρικές Αρχές. Το αν η δική τους έγκριση θα ονομάζεται αδειοδότηση ή υποχρεωτική γνωμοδότηση, λίγο διαφοροποιούν τη σημερινή διαδικασία.

Έλεγχοι εκ των υστέρων και από ιδιώτες
Όπως ανακοίνωσε το Υπουργείο Οικονομίας, δίνοντας στη δημοσιότητα το σχέδιο νόμου, «επεξεργάζεται και θα νομοθετήσει στο επόμενο χρονικό διάστημα ένα νέο σύστημα ελέγχων στο στάδιο της πραγματικής λειτουργίας των επιχειρήσεων». Η προηγούμενη νομοθεσία που αφορούσε τις αδειοδοτήσεις επιχειρήσεων (2013) όριζε ότι οι έλεγχοι θα γίνονται δειγματοληπτικά κατ’ έτος στο 20%. Σε δηλώσεις της σημερινής πολιτικής ηγεσίας ακούσαμε ότι οι έλεγχοι θα καλύπτουν δειγματοληπτικά το 30% των επιχειρήσεων. Έτσι κι αλλιώς, ο «εκ των υστέρων έλεγχος» δεν φαίνεται να μπορεί να υποκαταστήσει τον υποχρεωτικό προληπτικό έλεγχο που υφίσταται σήμερα στη διαδικασία αδειοδότησης.
Ενδιαφέρον προκαλεί και η πρόβλεψη στο σχέδιο νόμου ότι «Οι αρμόδιες κατά περίπτωση αρχές, που προβλέπονται στον παρόντα νόμο, δύνανται να αναθέτουν αρμοδιότητες σε φυσικά πρόσωπα ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις στο μέτρο που αυτό δεν συνιστά ανεπίτρεπτη ανάθεση άσκησης δημόσιας υπηρεσίας» (άρθρο 1, παρ.6). H αναφορά σε ιδιωτικούς φορείς γίνεται σε πολλά ακόμα άρθρα του σχεδίου νόμου με πιο χαρακτηριστικό το άρθρο 14, όπου προβλέπεται η ανάθεση διεξαγωγής ελέγχων και αξιολόγησης των πορισμάτων σε ιδιωτικούς φορείς.

ΠΟΚΚ: Η νομοθεσία να παραμείνει ως έχει
Τις ενστάσεις της στο νομοσχέδιο κατέθεσε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Καταστηματαρχών Κρεοπωλών – ΠΟΚΚ.
Η άποψη που εκφράζουν οι παραδοσιακοί κρεοπώλες είναι ότι «με την κατάργηση του ελέγχου των απαραίτητων δικαιολογητικών, πριν την έναρξη λειτουργίας των Καταστημάτων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος, δίνεται η ευκαιρία σε όσους το επιθυμούν, να λειτουργούν χωρίς τις κατάλληλες προϋποθέσεις για όσο χρονικό διάστημα θα κάνουν να ελεγχθούν, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία και τον Έλληνα καταναλωτή».
Εκτός από τη γενική της τοποθέτηση επί του θέματος, η ΠΟΚΚ ζητά, τουλάχιστον όσον αφορά τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, «η νομοθεσία να παραμείνει ως έχει και ειδικότερα δε για τα κρεοπωλεία, να γίνεται και αυστηρός έλεγχος τόσο για την ύπαρξη, όσο και για τη γνησιότητα των διπλωμάτων των κρεοπωλών, καθώς έχουν παρουσιαστεί κρούσματα πλαστών διπλωμάτων, τα οποία μπορούν να αντιμετωπιστούν με εντατικοποίηση των ελέγχων αλλά και με την επιβαλλόμενη δημιουργία ενός εθνικού μητρώου κρεοπωλών».