Meat News #125
Ευελιξία ακόμη και για μηδενικό ΦΠΑ σε συγκεκριμένα αγαθά δίνει πλέον η Ε.Ε.
Related Articles
Γράφει ο Γιάννης Κιμπουρόπουλος*
Μπορεί η Ελλάδα και οποιοδήποτε κράτος μέλος της Ε.Ε. να μειώσει άμεσα τους συντελεστές ΦΠΑ σε βασικά τρόφιμα για να περιορίσει το κόστος των ανατιμήσεων; Φυσικά και μπορεί, λέει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παραπέμποντας στις νέες σημαντικές ευελιξίες που παρέχει η τελευταία αναθεώρηση της Οδηγίας για τον ΦΠΑ (2006/112/ΕΚ), η οποία μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή σε λίγους μήνες, αφού πάρει την τελική έγκριση Ευρωκοινοβουλίου και κρατών μελών. Οι ευελιξίες αυτές επιτρέπουν ακόμη και μηδενικούς συντελεστές σε συγκεκριμένες κατηγορίες βασικών αγαθών. Αν και στόχος της μεταρρύθμισης της Οδηγίας είναι να μπει τέλος σε παρεκκλίσεις και εξαιρέσεις από τα κράτη μέλη που καταλήγουν σε ένα έμμεσο φορολογικό ανταγωνισμό και να προσαρμοστεί η ευρωπαϊκή φορολογία στις προτεραιότητες της κλιματικής αλλαγής, της ψηφιοποίησης και της δημόσιας υγείας, δίνεται στις χώρες μια δεκαετία προσαρμογής και μέγιστης ευελιξίας, ανάλογα με το καταναλωτικό προφίλ κάθε μιας, αλλά και τις διακυμάνσεις του πληθωρισμού. Με δεδομένο, μάλιστα, ότι ο ΦΠΑ καταβάλλεται πλέον στη χώρα του καταναλωτή και όχι του προμηθευτή, η ευελιξία που έχει κάθε κυβέρνηση μεγιστοποιείται, καθώς μπορεί να περιλάβει και εισαγόμενα αγαθά.
Η νέα Οδηγία, στην οποία έπειτα από διαπραγμάτευση τριών και πλέον ετών επιτεύχθηκε ομοφωνία των 27 κρατών μελών τον περασμένο Δεκέμβριο, για πρώτη φορά προβλέπει τη δυνατότητα τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν, πέρα από τον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ (ο οποίος πρέπει να είναι τουλάχιστον 15%), δύο μειωμένους συντελεστές έως και 5% σε αγαθά και υπηρεσίες έως και σε 24 κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών, που περιλαμβάνουν από φάρμακα μέχρι ενεργειακά αγαθά και από τρόφιμα μέχρι ηλεκτρικά ποδήλατα και πολιτιστικά αγαθά, όπως βιβλία, περιοδικά ή εφημερίδες (ο πλήρης κατάλογος είναι διαθέσιμος στο παράρτημα ΙΙΙ της πρότασης: https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-14754-2021-INIT/en/pdf). Το ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι δίνεται η δυνατότητα στα κράτη από αυτό τον κατάλογο να επιλέξουν επτά κατηγορίες αγαθών στις οποίες θα εφαρμόζεται μειωμένος συντελεστής κάτω του 5% ή και πλήρης απαλλαγή από ΦΠΑ (μηδενικός συντελεστής), με προφανή προτεραιότητα σε τρόφιμα και φάρμακα.
Μια επιπλέον, τρίτη ευελιξία που δίνεται στα κράτη μέλη και παραμένει σε ισχύ εδώ και χρόνια είναι οι λεγόμενοι «συντελεστές στάθμευσης», δηλαδή ειδικοί συντελεστές μειωμένοι μέχρι 3 ποσοστιαίες μονάδες κάτω από τον κανονικό συντελεστή για συγκεκριμένα προϊόντα που επιλέγονται για λόγους παράδοσης ή προσαρμογής. Η Ελλάδα δεν εφαρμόζει τέτοιους συντελεστές.
Φυσικά, η επιλογή που κάνει κάθε χώρα είναι συνάρτηση των φορολογικών εσόδων που της εξασφαλίζει κάθε αγαθό ή υπηρεσία. Επομένως, και τα έσοδα που θα επιλέξει να «θυσιάσει» εφαρμόζοντας μειωμένους ΦΠΑ σε συγκεκριμένα αγαθά είναι θέμα κοινωνικών προτεραιοτήτων. Αν οι ανατιμήσεις απειλήσουν με επισιτιστική κρίση υποθέτει κανείς ότι κάθε κυβέρνηση θα επιλέξει να την αποτρέψει με κάθε θυσία.
*Δημοσιογράφος. Το ΄άρθρο γράφτηκε ειδικά για το Meat News και δημοσιεύεται στο τεύχος Μαρτίου - Νο 102.
