Κτηνοτροφικό μοντέλο γεννιέται στη Ζάκυνθο

Related Articles

Μια σημαντική πρωτοβουλία βρίσκεται σε εξέλιξη στη Ζάκυνθο, με σκοπό να αναβαθμίσει την τοπική κτηνοτροφία και παραγωγή τυριών. Βασίζεται στην ανάπτυξη ενός νέου, σύγχρονου συστήματος εκτροφής προβάτων και στην παραγωγή ποιοτικών τυριών που σέβονται την παράδοση του νησιού.

Στο επίκεντρο είναι η ντόπια φυλή προβάτων Ζακύνθου, γνωστή για την υψηλή παραγωγή γάλακτος και κρέατος και τη μεγάλη της ανθεκτικότητα στο τοπικό περιβάλλον.

Η σημασία της ντόπιας φυλής

Η φυλή προβάτου της Ζακύνθου εκτρέφεται κυρίως στο νησί και προσφέρει εξαιρετική απόδοση σε γάλα και κρέας. Είναι ιδιαίτερα ανθεκτική και προσαρμόζεται εύκολα στις συνθήκες της περιοχής. Από το γάλα αυτής της φυλής παράγεται το τοπικό τυρί «Λαδοτύρι Ζακύνθου», τόσο επαγγελματικά σε τυροκομεία όσο και ερασιτεχνικά σε οικοτεχνίες. Το τυρί αυτό διακρίνεται για τα πλούσια αρώματά του και τη γεύση του.

Μια συμμαχία για το μέλλον

Η προβατοτροφία – όπως και συνολικά η κτηνοτροφία – αντιμετωπίζει προβλήματα όπως ασθένειες, αυξημένο κόστος, έλλειψη προσωπικού και υποβάθμιση των βοσκοτόπων. Το έργο στοχεύει να ανατρέψει αυτή την εικόνα με ένα νέο τρόπο σκέψης: επιστημονική προσέγγιση, σωστή γενετική διαχείριση, βελτιωμένες πρακτικές εκτροφής και καινοτόμα τυροκομικά προϊόντα.

Το έργο ξεκίνησε τον Μάιο του 2023 και θα διαρκέσει έως τον Σεπτέμβριο του 2025. Υλοποιείται με βάση το Μέτρο 16 «Συνεργασία» του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και αποτελεί πιλότο για την ανανέωση της προβατοτροφίας στα Ιόνια Νησιά. Συμμετέχουν ερευνητικοί φορείς (όπως ο ΕΛΓΟ-Δήμητρα), συνεταιρισμοί, ΜΚΟ και έξι τοπικοί κτηνοτρόφοι. Η χρηματοδότηση προέρχεται από την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων.

Τι είναι οι επιχειρησιακές ομάδες

Οι επιχειρησιακές ομάδες του Εθνικού Αγροτικού Δικτύου (ΕΣΚ) είναι ομάδες συνεργασίας που υποστηρίζονται από ευρωπαϊκά κονδύλια και προωθούν καινοτόμες λύσεις στον αγροτικό τομέα. Στην περίπτωση της Ζακύνθου, συνδέουν την έρευνα με την πράξη για να ενισχύσουν την τοπική παραγωγή.

Η επιστημονική ομάδα του έργου αποτελείται από ερευνητές και καθηγητές με εξειδίκευση σε μικροβιολογία, τυροκομία και ζωική παραγωγή. Η επικεφαλής του έργου είναι η Λουκία Αικατερινιάδου, διευθύντρια ερευνών του Ινστιτούτου Κτηνιατρικών Ερευνών.

Βελτιωμένη εκτροφή με γενετική βάση

Η ομάδα του έργου έκανε λεπτομερείς έρευνες σε πρόβατα από Ζάκυνθο, Κεφαλονιά και Ιθάκη. Στόχος ήταν να δημιουργηθεί ένα νέο, πιλοτικό σύστημα διαχείρισης των μονάδων με έμφαση στην υγεία των ζώων, την αναπαραγωγή και την γενετική ανθεκτικότητα απέναντι σε βασικές ασθένειες.

Έγινε μελέτη σε 13 μονάδες για να εντοπιστεί η γενετική ανθεκτικότητα στη σπογγώδη εγκεφαλοπάθεια (scrapie) και στην προϊούσα πνευμονία (maedi-visna), δύο ασθένειες που επηρεάζουν σοβαρά την παραγωγικότητα.

Με βάση τα αποτελέσματα, σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε ένα διαχειριστικό μοντέλο που ενισχύει την υγεία του κοπαδιού, βελτιώνει την παραγωγή και μειώνει τις ανάγκες για φαρμακευτικές παρεμβάσεις. Οι προτάσεις παρουσιάστηκαν στους κτηνοτρόφους και τους αρμόδιους φορείς.

Τα πρώτα ενθαρρυντικά αποτελέσματα

Στη φυλή Ζακύνθου, διαπιστώθηκε ότι περίπου το 58% των ζώων έχουν πλήρη ή μερική ανθεκτικότητα στην τρομώδη νόσο. Το ποσοστό των ζώων με προϊούσα πνευμονία ήταν χαμηλό – μόλις 29% – σε σύγκριση με περιοχές όπου φτάνει το 80%.

Αντίστοιχα, στη φυλή της Κεφαλονιάς, το 41% παρουσίασε γενετική ανθεκτικότητα και μόλις 4% είχαν προϊούσα πνευμονία – ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά σε πανελλαδικό επίπεδο.

Τα ευρήματα αυτά ανοίγουν τον δρόμο για χαμηλού κόστους προγράμματα αναπαραγωγής, που βασίζονται στην ανθεκτικότητα των ζώων, και υπόσχονται σταθερή και υγιή παραγωγή.

Τυριά με ρίζες και φαντασία

Η καινοτομία δεν σταμάτησε στην εκτροφή. Το έργο επικεντρώθηκε επίσης στην αναβάθμιση των παραδοσιακών τυριών της Ζακύνθου – το γνωστό Λαδοτύρι και την Πρέντζα. Οι ειδικοί μελέτησαν την παραγωγή τους και δημιούργησαν νέες εκδοχές τους, με βάση τοπικές πρώτες ύλες όπως η ζακυνθινή σταφίδα.

Το Λαδοτύρι Ζακύνθου είναι ένα σκληρό, αλμυρό και πικάντικο τυρί, που ωριμάζει σε ελαιόλαδο, χωρίς εξωτερική φλούδα. Η τεχνική παραγωγής του πλέον τεκμηριώνεται επιστημονικά, ώστε να διαφυλαχθεί η αυθεντικότητα του και να ενισχυθεί η εμπορική του αξία.

Ένα μοντέλο για όλη την Ελλάδα

Η πρωτοβουλία στη Ζάκυνθο μπορεί να αποτελέσει πρότυπο και για άλλες περιοχές της χώρας. Με συνδυασμό έρευνας, τοπικής γνώσης, γενετικής ανάλυσης και γαστρονομικής παράδοσης, ανοίγει δρόμους για μια νέα μορφή αγροτικής ανάπτυξης που είναι ανθεκτική, βιώσιμη και πιστή στην τοπική ταυτότητα.
Πηγή: amna.gr