Οι μεσάζοντες “ροκανίζουν” το εισόδημα των αγροτών – Γιατί οι τιμές παραμένουν υψηλές

Related Articles

• Αλλαγές στους κανόνες μετακίνησης ζώων λόγω έξαρσης ευλογιάς των προβάτων, ζητά η ΕΘΕΑΣ
• Ενίσχυση μοριοδότησης αγροτικών συνεταιρισμών για ανάπτυξη
• Η δύναμη των αγροτικών συνεταιρισμών, η προοπτική στην κτηνοτροφία

Η διαφορά ανάμεσα στις τιμές παραγωγού και καταναλωτή στα αγροτικά προϊόντα εξακολουθεί να είναι χαοτική, επιβαρύνοντας τόσο τους καταναλωτές όσο και τους παραγωγούς.

Οι χαμηλές τιμές πώλησης, το αυξημένο κόστος παραγωγής και οι αθέμιτες πρακτικές από τους μεσάζοντες δημιουργούν ένα «ασφυκτικό» περιβάλλον για τον πρωτογενή τομέα.

Οι αγρότες πιέζονται – Οι μεσάζοντες κερδίζουν

Παρά το γεγονός ότι σε ορισμένα προϊόντα οι τιμές παραγωγού θεωρούνται ικανοποιητικές, το αυξημένο κόστος καλλιέργειας και εκτροφής αφήνει ελάχιστα περιθώρια κέρδους στους παραγωγούς. Αντίθετα, οι μεσάζοντες – από τους χονδρεμπόρους μέχρι τις αλυσίδες λιανικής – διατηρούν υψηλά περιθώρια κέρδους, ανεβάζοντας τις τελικές τιμές για τους καταναλωτές.

Ενδεικτικά, η τιμή του μήλου από το χωράφι μέχρι το ράφι των σούπερ μάρκετ αυξάνεται έως και επτά φορές, το αιγοπρόβειο κρέας πωλείται σε διπλάσια τιμή, ενώ η αξία του αγελαδινού κρέατος τριπλασιάζεται. Οι πιέσεις από τις βιομηχανίες για μείωση των τιμών παραγωγού, σε συνδυασμό με τα «καπέλα» των ενδιάμεσων, δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο που πλήττει τόσο την αγροτική παραγωγή όσο και την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών.

Πέντε εμπορικές πράξεις ανεβάζουν την τιμή

Το ελαιόλαδο αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της ανεξέλεγκτης κερδοσκοπίας. Αν και η τιμή παραγωγού για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο κυμαίνεται στα 5 ευρώ/κιλό, η τελική τιμή στα ράφια των σούπερ μάρκετ είναι πολλαπλάσια.

Όπως εξηγεί ο πρόεδρος των Μικρών Συνεταιρισμών της ΕΘΕΑΣ, Μύρων Χιλετζάκης, οι τιμές ανεβαίνουν λόγω των πολλαπλών ενδιάμεσων σταδίων εμπορίας. Συγκεκριμένα, πριν φτάσει στον καταναλωτή, το ελαιόλαδο περνά από πέντε εμπορικές πράξεις:

1. Ο παραγωγός πουλά στον ελαιουργό
2. Ο ελαιουργός στον έμπορο
3. Ο έμπορος στον τυποποιητή
4. Ο τυποποιητής στις αλυσίδες λιανικής
5. Το σούπερ μάρκετ στον καταναλωτή

Κάθε ένα από αυτά τα στάδια προσθέτει επιπλέον κόστος, εκτοξεύοντας την τιμή του προϊόντος.

Αναποτελεσματικοί έλεγχοι και ατιμωρησία

Η αισχροκέρδεια και οι στρεβλώσεις της αγοράς είναι γνωστές εδώ και χρόνια, ωστόσο οι έλεγχοι παραμένουν ανεπαρκείς και τα πρόστιμα που επιβάλλονται δεν επαρκούν για να αποτρέψουν τις αθέμιτες πρακτικές. Παρά τις συνεχείς διαβεβαιώσεις για λήψη μέτρων, η κατάσταση παραμένει στάσιμη, με τους παραγωγούς να βλέπουν το εισόδημά τους να συρρικνώνεται και τους καταναλωτές να πληρώνουν υπέρογκα ποσά για βασικά είδη διατροφής.

Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η λύση βρίσκεται στην αυστηρότερη εποπτεία της αγοράς, στη διακίνηση τυποποιημένων προϊόντων με πλήρη ιχνηλασιμότητα και στη στήριξη των συνεταιρισμών ώστε να μειωθούν τα περιττά στάδια εμπορίας. Ωστόσο, μέχρι να υπάρξουν ουσιαστικές παρεμβάσεις, η ψαλίδα των τιμών θα παραμένει ανοιχτή, επιτρέποντας στα κυκλώματα διακίνησης να αποκομίζουν υπέρογκα κέρδη εις βάρος των παραγωγών και των καταναλωτών.
Οι κτηνοτρόφοι αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις στην αγορά του αιγοπρόβειου κρέατος και γάλακτος, με τις τιμές πώλησης να μην καλύπτουν το κόστος παραγωγής, οδηγώντας σε οικονομικές απώλειες.

Αιγοπρόβειο κρέας

Κατά τον Φεβρουάριο, η αυξημένη προσφορά αιγοπρόβειου κρέατος οδηγεί σε πτώση των τιμών. Η τιμή παραγωγού για το αρνί κυμαίνεται από 6,50 έως 7 ευρώ ανά κιλό, ενώ στη χονδρική αγορά οι τιμές διαμορφώνονται από 6 έως 8,5 ευρώ ανά κιλό, με επικρατούσα τιμή τα 8 ευρώ. Στα σούπερ μάρκετ, οι τιμές κυμαίνονται από 11,69 έως 12,9 ευρώ ανά κιλό. Για το κατσίκι, οι τιμές παραγωγού είναι στα 6,5 έως 7 ευρώ ανά κιλό, στη χονδρική από 6 έως 9 ευρώ, με επικρατούσα τιμή τα 8,2 ευρώ, ενώ στα σούπερ μάρκετ από 10,98 έως 12,20 ευρώ ανά κιλό. Οι κτηνοτρόφοι επισημαίνουν ότι για να έχουν κέρδος, θα πρέπει να πουλούν το κρέας στα 7,5 έως 8 ευρώ ανά κιλό, ενώ αυτή τη στιγμή πωλούν με ζημία περίπου 1 ευρώ ανά κιλό.

Αιγοπρόβειο γάλα

Το αιγοπρόβειο γάλα αποτελεί βασική πηγή εσόδων για τους κτηνοτρόφους, κυρίως για την παραγωγή φέτας. Το 2024, οι μέσες τιμές παραγωγού για το πρόβειο γάλα ήταν 1,4414 ευρώ ανά κιλό, παρουσιάζοντας μείωση σε σχέση με το 2023, όπου η μέση τιμή ήταν 1,5543 ευρώ ανά κιλό. Αντίστοιχα, στο γίδινο γάλα, η τιμή μειώθηκε από 0,97 ευρώ ανά κιλό το 2023 σε 0,92 ευρώ το 2024. Οι κτηνοτρόφοι ανησυχούν για τις πιέσεις των βιομηχανιών και τη μείωση των τιμών, ενώ το κόστος παραγωγής παραμένει υψηλό.

Αγελαδινό γάλα

Στον τομέα του αγελαδινού γάλακτος, η τιμή παραγωγού παραμένει σταθερή στα 0,52 ευρώ ανά κιλό, επίπεδο που θεωρείται ικανοποιητικό από τους κτηνοτρόφους. Στα σούπερ μάρκετ, το γάλα πωλείται από 1,05 έως 1,74 ευρώ. Το κόστος παραγωγής έχει μειωθεί κατά 25% στις ζωοτροφές, με τις τιμές του καλαμποκιού στα 0,24 ευρώ ανά κιλό, της σόγιας στα 0,40 ευρώ, της κράμβης στα 0,28 ευρώ και του βαμβακόσπορου στα 0,35 ευρώ. Παρά τη σταθερότητα αυτή, οι κτηνοτρόφοι εκφράζουν ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του κλάδου, λόγω του υψηλού κόστους παραγωγής και των οικονομικών πιέσεων.

Συνολικά, οι κτηνοτρόφοι αντιμετωπίζουν προκλήσεις που σχετίζονται με τις χαμηλές τιμές πώλησης των προϊόντων τους, το υψηλό κόστος παραγωγής και τις πιέσεις από τις βιομηχανίες, γεγονός που επηρεάζει τη βιωσιμότητα του κλάδου.
Πηγή: ot.gr