Meat News #143
Με υπογραφή ΥΠΑΑΤ εξαφανίζεται η φυλή προβάτων Ρουμλουκίου (+video)
Related Articles
Την Πέμπτη 4/12/2025, με εντολή του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, θα θανατωθούν τα τελευταία ζώα της αυτόχθονης φυλής προβάτων Ρουμλουκίου. Είναι μια πράξη εξαφάνισης μιας ιστορικής και σπάνιας φυλής, που επιβίωνε αποκλειστικά στην ιδιωτική εκτροφή της οικογένειας Θεοφίλου, στην Ημαθία.
Η σπάνια αυτή φυλή δεν κινδυνεύει απλά. Τελειώνει οριστικά. Και τελειώνει μετά από 20 χρόνια κρατικής αδιαφορίας, γραφειοκρατικής νωθρότητας και επιστημονικής απραξίας.
Μια φυλή πεθαίνει όχι από ευλογιά, αλλά από παραμέληση
Η Κτηνιατρική Υπηρεσία διέταξε τη θανάτωση των ζώων με αφορμή κρούσματα της ευλογιάς των προβάτων που μαστίζει την κτηνοτροφία της χώρας μας. Μάλιστα ενώ ζητήθηκε στις 17 Νοεμβρίου η εξαίρεση θανάτωσης βάσει του ευρωπαϊκού κανονισμού 2020/687, που προβλέπει την προστασία των σπάνιων φυλών, με υπογραφή υπουργού ο ιδιοκτήτης ειδοποιήθηκε ότι τα ζώα του θα θανατωθούν στις 4/12. Και μπορεί θεωρητικά, αυτή να είναι η «ορθή πρακτική» για μια εξαιρετικά μεταδοτική νόσο, πρακτικά όμως αποτελεί το τέλος ενός εγκλήματος που ξεκίνησε εδώ και δύο δεκαετίες.
Γιατί; Διότι το υπουργείο δεν δημιούργησε ποτέ δεύτερο ή τρίτο πυρήνα εκτροφής της φυλής, όπως όφειλε. Δεν μερίμνησε για συλλογή σπέρματος, για κατάψυξη εμβρύων, για γενετική ταυτοποίηση, για διάσωση του υλικού. Δεν συνεργάστηκε με τα πανεπιστήμια. Δεν χρηματοδότησε προγράμματα αναπαραγωγής. Δεν δημιούργησε ερευνητικό πλάνο.
Αποτέλεσμα: Όταν η ασθένεια εμφανίστηκε, η φυλή ήταν εντελώς απροστάτευτη. Έμεινε στο έλεος της ευλογιάς, επειδή το κράτος δεν φρόντισε να υπάρχει εναλλακτικός πληθυσμός ασφαλείας.
Κι έτσι, σήμερα, η ευλογιά λειτουργεί απλώς ως πρόσχημα. Η εξόντωση των ζώων είναι αναγκαστική ακριβώς επειδή δεν υπήρξε καμία πρόνοια να υπάρχουν άλλα.
Παρ' ότι τα κοπάδια ήταν καταγεγραμμένα ως τρεις ξεχωριστές εκτροφές, στην πραγματικότητα συστεγάζονταν και ανήκαν σε μέλη της ίδιας οικογένειας. Αυτό σημαίνει ότι με μια μόνο απόφαση, το υπουργείο καταστρέφει ολόκληρο τον πληθυσμό της φυλής Ρουμλουκίου στη χώρα.
Η ιστορική και βιολογική συνέχεια μιας ελληνικής φυλής που καταγράφεται στη Μακεδονία για περισσότερο από έναν αιώνα, τελειώνει με μια υπουργική υπογραφή.
Μόλις πριν ένα μήνα επιστήμονες της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «Αμάλθεια», η οποία έχει ως σκοπό τη διάσωση, διατήρηση και ανάδειξη των ελληνικών αυτοχθόνων φυλών αγροτικών και οικόσιτων ζώων προειδοποιούσαν: «Τα υγειονομικά μέτρα που λαμβάνονται για την εκρίζωση της νόσου και κυρίως η υποχρεωτική σφαγή όλων των προβάτων της εκάστοτε μολυσμένης εκτροφής μπορούν να αποβούν μοιραία στην περίπτωση αυτοχθόνων φυλών που έχουν μικρό και επαπειλούμενο με εξαφάνιση πληθυσμό όπως το πρόβατο Άργους, Πελαγονίας ή Ρουμλουκίου» (διαβάστε το σχετικό δημοσίευμα του ΑΠΕ-ΜΠΕ εδώ).
Κι όμως θα μπορούσε η ευλογιά να μην είναι «μοιραία»
Το μέγεθος της κρατικής αμέλειας, αρκεί αν συγκρίνουμε τι έγινε σε άλλες αντίστοιχες περιπτώσεις:
Φυλή Φλώρινας – Πελαγονίας
Το Ινστιτούτο Γιαννιτσών, με πλήρη επιστημονική επάρκεια και εξοπλισμό, παρά την καταστροφή του δικού του κοπαδιού λόγω ευλογιάς, διασώζει τη φυλή, γιατί:
- υπάρχουν άλλοι εκτροφείς,
- υπάρχει γενετικό υλικό,
- υπάρχουν ερευνητικά προγράμματα.
Μαύρος Χοίρος Θεσσαλονίκης–Σερρών
Την περασμένη χρονιά, τουλάχιστον πέντε μεγάλες μονάδες μαύρου χοίρου θανατώθηκαν λόγω αφρικανικής πανώλης των χοίρων. Κι όμως η φυλή δεν εξαφανίστηκε, γιατί υπάρχουν άλλοι εκτροφείς στη χώρα.
Μόνο η φυλή Ρουμλουκίου δεν είχε δεύτερη ευκαιρία
Γιατί; Επειδή το ΥΠΑΑΤ δεν έκανε τη δουλειά του:
- Δεν κατέγραψε εγκαίρως το γενετικό υλικό.
- Δεν αξιοποίησε τις επιδοτήσεις σπάνιων φυλών όπως προβλέπεται.
- Δεν δημιούργησε δεύτερους πληθυσμούς σε άλλες περιοχές.
- Δεν συνεργάστηκε με το Ινστιτούτο Γιαννιτσών ή άλλες δομές.
- Δεν έλαβε τα αναγκαία μέτρα διαφύλαξης μιας αυτόχθονης φυλής που ήδη βρισκόταν σε οριακό σημείο εξαφάνισης.
Αν είχε γίνει έστω ένα από τα παραπάνω, η αυριανή θανάτωση δεν θα ισοδυναμούσε με εξαφάνιση.
Τηρεί το ΥΠΑΑΤ τον νόμο;
Αυτό είναι το πραγματικό ερώτημα. Γιατί ο νόμος προβλέπει:
- Προστασία αυτόχθονων φυλών,
- Προγράμματα διατήρησης γενετικών πόρων,
- Δημιουργία εφεδρικών πληθυσμών,
- Ειδικό χειρισμό σπάνιων πληθυσμών σε περιπτώσεις νοσημάτων.
Κανένα από αυτά δεν εφαρμόστηκε. Θανατώνοντας την τελευταία εκτροφή, το υπουργείο δεν «καθαρίζει την περιοχή από την ασθένεια».
Καθαρίζει τη χώρα από μια σπάνια φυλή που υπήρχε εκεί εδώ και γενιές.
Η πολιτιστική και βιολογική απώλεια είναι ανεπανόρθωτη
Οι αυτόχθονες φυλές δεν είναι «απλά ζώα». Είναι:
- ζωντανή ιστορία,
- γενετικοί πόροι προσαρμοσμένοι στο ελληνικό περιβάλλον,
- κομμάτι της αγροτικής κληρονομιάς,
- βιοποικιλότητα που δεν μπορεί να αναπαραχθεί τεχνητά.
Μετά την αυριανή θανάτωση, η Ελλάδα χάνει μια μοναδική φυλή που δεν υπάρχει πουθενά αλλού. Και την χάνει γιατί αυτοί που είχαν την ευθύνη να τη σώσουν, επέλεξαν την αδράνεια.
Δεν είναι απλώς «άλλη μια είδηση». Δεν είναι μια υπόθεση για να περάσει στα ψιλά. Είναι η πρώτη οριστική εξαφάνιση αυτόχθονης ελληνικής φυλής λόγω θεσμικής αδιαφορίας. Κι αν μείνει ασχολίαστη, δεν θα είναι η τελευταία.
Το Meat News έχει επιδείξει ιδιαίτερη ευαισθησία στο θέμα των αυτόχθονων φυλών και της σημαντικότητάς τους για τον τόπο, συμβάλλοντας με δημοσιεύματα στον ιστότοπο αλλά και στο περιοδικό (βλ. Καμιά πρόνοια για την προστασία των αυτόχθονων φυλών αιγών και προβάτων, άρθρο του καθηγητή Ανδρέα Γεωργούδη).
Οι αυτόχθονες φυλές αιγών, προβάτων και χοίρων που δεν έχουν ακόμα γενετικά ταυτοποιηθεί κινδυνεύουν εξίσου. Η ευλογιά, η πανώλη και όποια άλλη ασθένεια έρθει αύριο, θα βρίσκει αυτές τις φυλές γυμνές, χωρίς εφεδρείες, χωρίς καταγραφή, χωρίς πλάνο. Και τότε θα μιλάμε όχι για μία, αλλά για πολλές εξαφανίσεις.
Η ευθύνη έχει όνομα
Η αυριανή εξόντωση δεν είναι φυσικό φαινόμενο. Δεν είναι ατύχημα.
Είναι αποτέλεσμα συγκεκριμένων αποφάσεων ή μάλλον της διαχρονικής απουσίας αποφάσεων.
Η φυλή Ρουμλουκίου θα μπορούσε να είχε σωθεί. Υπήρχε χρόνος, υπήρχε γνώση, υπήρχε δυνατότητα. Αυτό που δεν υπήρχε ήταν πολιτική βούληση.
Αύριο θα χαθεί μια φυλή. Αλλά σήμερα χάνεται κάτι βαθύτερο: Η εμπιστοσύνη ότι το κράτος προστατεύει την αγροτική κληρονομιά του.
Δείτε το συγκινητικό βίντεο που προφητικά ανέβηκε στο youtube πριν 2 μήνες από τη Φάρμα Θεοφίλου και θα μεινει ως μοναδικό στοιχείο της ύπαρξης αυτής της φυλής:
){kind=link}