Meat News #143
Φυλές χωρίς κράτος, αδιέξοδο
Related Articles
Η πρόσφατη επιστολή του καθηγητή Κτηνιατρικής του ΑΠΘ Γ. Αρσένου προς το ΥΠΑΑΤ, στις 10 Δεκεμβρίου 2025, έφερε ξανά στο προσκήνιο ένα χρόνιο και άλυτο πρόβλημα: τον τρόπο με τον οποίο το ελληνικό κράτος διαχειρίζεται τις αυτόχθονες φυλές αγροτικών ζώων. Λίγες ημέρες αργότερα, το Δίκτυο «Αμάλθεια», ΜΚΟ με αντικείμενο τη διατήρηση και προστασία των ελληνικών φυλών, παρενέβη δημόσια, όχι για να κλείσει το θέμα, αλλά για να το ανοίξει ακόμη περισσότερο.
Από τα δύο κείμενα, όπως επισημαίνει η Ένωση Εκτροφέων Ελληνικής Βραχυκερατικής Φυλής Βοοειδών (ΕΕΕΒΦΒ), προκύπτει ένα κοινό συμπέρασμα: ο τρόπος με τον οποίο η Πολιτεία αναγνωρίζει, ταυτοποιεί και επιδοτεί τις αυτόχθονες φυλές είναι λανθασμένος.
Φαινότυπος αντί επιστήμης
Η ΕΕΕΒΦΒ υπενθυμίζει ότι εδώ και χρόνια έχει προειδοποιήσει για την εμμονή του ΥΠΑΑΤ στη φαινοτυπική αναγνώριση των φυλών. Μια πρακτική που, όπως τονίζεται, είναι «παρωχημένη, αντιεπιστημονική, αναξιόπιστη, αδιαφανής, διαβλητή και άδικη», ειδικά όταν για τα ελληνικά βοοειδή τα γονιδιακά εργαλεία είναι διαθέσιμα εδώ και χρόνια. Η μη χρήση τους, όπως σημειώνεται με νόημα, «μπορεί να θεωρηθεί έως και ύποπτη».
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη Βραχυκερατική φυλή. Η Ένωση είχε καταθέσει αίτημα αναγνώρισης ως «Φορέας αναπαραγωγής καθαρής φυλής» τον Ιούλιο του 2021. Σχεδόν 4,5 χρόνια μετά, δεν έχει δοθεί καμία απάντηση, παρότι η τότε νομοθεσία προέβλεπε ολοκλήρωση της διαδικασίας εντός τεσσάρων μηνών.
Θεσμικές αντιφάσεις
Η επιστολή απαριθμεί μια σειρά από θεσμικά παράδοξα. Όπως επισημαίνεται, η Ελλάδα είναι ίσως η μόνη ευρωπαϊκή χώρα όπου «θεματοφύλακας των φυλών δεν είναι οι παραγωγοί και οι ενώσεις τους, αλλά υποστελεχωμένες κρατικές υπηρεσίες». Οι ίδιες υπηρεσίες τηρούν εδώ και δεκαετίες γενεαλογικά βιβλία χωρίς κανονισμούς φυλής, παρότι ο κανονισμός αποτελεί αναπόσπαστο μέρος κάθε γενεαλογικού βιβλίου.
Ιδιαίτερα αιχμηρή είναι η κριτική στις πρόσφατες νομοθετικές παρεμβάσεις του 2023. Όπως σημειώνεται, η μία αφαίρεσε την υποχρέωση του κράτους να απαντά εντός τεσσάρων μηνών, ενώ η άλλη καθιέρωσε ότι η πιστοποίηση των αυτόχθονων φυλών γίνεται μόνο από το κράτος, ακόμη και όταν υπάρχουν αναγνωρισμένοι φορείς παραγωγών. Το αποτέλεσμα; «Υποτιθέμενα γενεαλογικά βιβλία που παραμένουν ανοιχτά» και πληθυσμοί ζώων που αυξομειώνονται ανεξέλεγκτα.
Ακόμη πιο ανησυχητικό χαρακτηρίζεται το γεγονός ότι, κατά παράβαση του ευρωπαϊκού πλαισίου, υπάρχουν κοπάδια όπου «μέρος των ζώων πιστοποιείται ως καθαρόαιμο μιας φυλής και τα υπόλοιπα ως άλλης ή ως μιγάδες, ενώ συνυπάρχουν στον ίδιο χώρο».
Μοντέλο που αγνοείται
Η ΕΕΕΒΦΒ υπογραμμίζει ότι σε μια περίοδο πολλαπλών κρίσεων, η εκτατική εκτροφή αυτόχθονων φυλών θα μπορούσε να αποτελέσει βιώσιμο οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό μοντέλο για ορεινές, ημιορεινές και νησιωτικές περιοχές. Χαμηλές εισροές, ανθεκτικά ζώα και προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας συνθέτουν ένα πλεονέκτημα που σήμερα παραμένει ανεκμετάλλευτο.
Για να αλλάξει αυτό, τονίζεται ότι «πρέπει να αλλάξει το κράτος». Να εγκαταλείψει «σοβιετικού τύπου μεθόδους ελέγχου και εξουσίας» και να σχεδιάσει ένα ρεαλιστικό και εφαρμόσιμο σχέδιο για τον πρωτογενή τομέα. Όχι μέσω επιτροπών που έχουν αποτύχει, αλλά μέσα από συμμετοχή επιστημόνων, τεχνοκρατών και παραγωγών.
Η Ένωση δηλώνει έτοιμη να συμβάλει ουσιαστικά σε έναν τέτοιο διάλογο, επισημαίνοντας ότι εκπροσωπεί πάνω από το 70% των εκτροφών Βραχυκερατικής σε τουλάχιστον 18 Περιφερειακές Ενότητες. Το μήνυμα προς την πολιτική ηγεσία είναι σαφές: η αλλαγή δεν μπορεί να περιμένει άλλο.
