Υποσχέσεις με ερωτηματικό

Related Articles

Με αφορμή το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, προχώρησε σε δηλώσεις που επιχειρούν να καθησυχάσουν την κοινή γνώμη, υποσχόμενος επιστροφή των καταχρασθέντων ποσών στα Δημόσια Ταμεία, «και μάλιστα με τόκο». Όμως, η ευκολία με την οποία διατυπώνονται υποσχέσεις για απόδοση δικαιοσύνης, χωρίς σαφή αναφορά σε πρόσωπα, χρονοδιαγράμματα και ελεγκτικούς μηχανισμούς, γεννά σκεπτικισμό.

Σύμφωνα με τον ίδιο, το πρόβλημα δεν είναι τωρινό ούτε αποκλειστικά ελληνικό. Αναφέρθηκε σε ένα «βαθύ, διαρθρωτικό και ευρωπαϊκό» ζήτημα, υποστηρίζοντας πως 24 χώρες τελούν υπό διερεύνηση από την Ευρωπαία εισαγγελέα για παρόμοια φαινόμενα κακοδιαχείρισης. Η Ελλάδα, είπε, είναι μία από τις 17 χώρες από τις οποίες ζητείται επιστροφή αγροτικών ενισχύσεων, στο πλαίσιο δημοσιονομικής διόρθωσης της Ε.Ε.

Μεταρρυθμίσεις υπόσχονται διαφάνεια

Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι η κυβέρνησή του έχει λάβει τα πρώτα σοβαρά μέτρα για την εξυγίανση του Οργανισμού. Έκανε λόγο για ένα «σχέδιο δράσης 45 σημείων», το οποίο υλοποιείται σε συνεργασία με τις ευρωπαϊκές αρχές από τον Σεπτέμβριο του 2024. Μεταξύ των μέτρων, περιλαμβάνεται η υπαγωγή του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ, προκειμένου να παταχθούν οι εικονικές δηλώσεις για ανύπαρκτα βοσκοτόπια, καθώς και η δημιουργία πλήρους κτηματολογίου, δασικών χαρτών, διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης και επικαιροποιημένου μητρώου κτηνοτρόφων.

Αναμφίβολα, πρόκειται για βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση. Το ερώτημα όμως παραμένει: γιατί χρειάστηκαν τόσα χρόνια και ένα διεθνές σκάνδαλο για να γίνουν τα αυτονόητα;

Ανάληψη ευθύνης ή μετάθεση;

Ο κ. Μητσοτάκης παραδέχθηκε πως η κατάσταση βαραίνει όλες τις κυβερνήσεις από τα τέλη της δεκαετίας του ’90, καθώς οι λανθασμένες αγροτικές ενισχύσεις που ζητούνται προς επιστροφή αγγίζουν τα 3 δισ. ευρώ. Η σημερινή κυβέρνηση, όμως, επιχειρεί να εμφανιστεί ως η πρώτη που έχει πραγματική επίγνωση και πολιτική βούληση να δώσει λύσεις. «Δεν κρυβόμαστε», είπε χαρακτηριστικά, «είμαστε εδώ για να αναλάβουμε τις ευθύνες μας».

Ωστόσο, οι πολίτες γνωρίζουν καλά πως η επίκληση στη διαχρονικότητα ενός προβλήματος δεν πρέπει να μετατρέπεται σε άλλοθι για καθυστερήσεις ή ανεπαρκή ανταπόκριση. Και όσο δεν δίνονται σαφείς απαντήσεις για το ποιοι εμπλέκονται και πότε θα λογοδοτήσουν, οι δεσμεύσεις μένουν λόγια.

Αγρότες στο στόχαστρο ή στο πλάι;

Ο πρωθυπουργός προσπάθησε να διαχωρίσει τους λίγους επιτήδειους από τους πολλούς έντιμους αγρότες. «Δεν θα επιτρέψουμε σε μια μειοψηφία να αμαυρώνει τον αγροτικό κόσμο», είπε, αναγνωρίζοντας την ανάγκη για έναν «σύγχρονο και αποτελεσματικό οργανισμό ενισχύσεων».

Η πρόθεση είναι θετική, όμως η αδυναμία του κράτους για δεκαετίες να διασταυρώνει απλές δηλώσεις αγροτών, ενισχύει την καχυποψία ότι η μεταρρύθμιση ίσως μείνει ημιτελής ή περιοριστεί σε επικοινωνιακό επίπεδο.

Τελικά, ποιος πληρώνει;

Η δήλωση του πρωθυπουργού ότι «τα χρήματα θα επιστραφούν με τόκο» δημιουργεί εύλογα ερωτήματα. Πώς θα ανακτηθούν τα κεφάλαια αυτά; Ποιοι θα διωχθούν; Υπάρχουν λίστες με ονόματα; Θα δοθούν στη δημοσιότητα; Ή θα μείνει το βάρος –για άλλη μια φορά– στον φορολογούμενο πολίτη;

Ο σκεπτικισμός εντείνεται καθώς οι ανακοινώσεις ακούγονται σαν επανάληψη υποσχέσεων του παρελθόντος, σε ένα σκηνικό όπου οι πολιτικές ευθύνες παραμένουν θολές και οι ποινικές σχεδόν ανύπαρκτες. Το ζητούμενο πλέον δεν είναι άλλη μία διακήρυξη βούλησης, αλλά η έμπρακτη απόδοση ευθυνών και η ενίσχυση της διαφάνειας — όχι με καθυστερήσεις, αλλά με αποφασιστικότητα και λογοδοσία.