Μια νέα ανάλυση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ρίχνει φως στο πώς φαντάζεται η Ευρώπη τη γεωργία και τα τρόφιμα έως το 2040. Σύμφωνα με τη μελέτη της Υπηρεσίας Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (EPRS), η επιτυχία αυτού του φιλόδοξου σχεδίου θα εξαρτηθεί από τη συνοχή των πολιτικών, τη διαθεσιμότητα πόρων και την ικανότητα προσαρμογής σε έναν κόσμο που αλλάζει συνεχώς.
Η έρευνα, με τίτλο Future-proofing the vision for agriculture and food, εξετάζει εάν η Ε.Ε. μπορεί να διατηρήσει ένα σταθερό αγροδιατροφικό μοντέλο απέναντι στις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης, των γεωπολιτικών εντάσεων και των οικονομικών ανισοτήτων.
0 Μη Πιθανό 1 Ουδέτερο 2 Πιθανό 3 Πολύ Πιθανό
Τέσσερα σενάρια για το μέλλον της γεωργίας
Η μελέτη, υπό τη διεύθυνση της Lucia Vesnic-Alujevic, χρησιμοποιεί μια πρωτοποριακή μέθοδο προσομοίωσης πολιτικών, γνωστή ως foresight wind-tunnelling, για να δοκιμάσει την ανθεκτικότητα του ευρωπαϊκού οράματος μέσα από τέσσερα πιθανά σενάρια:
Έναν κόσμο συγκρούσεων και αυτάρκειας (Storms),
Μια ψηφιακά κυριαρχημένη αλλά απορρυθμισμένη Ευρώπη (Endgame),
Μια πράσινη και συνεργατική οικονομία,
Και ένα σενάριο ανισότητας και περιβαλλοντικής πίεσης.
Σε κάθε περίπτωση, η Ε.Ε. καλείται να αποδείξει πόσο ανθεκτική και ευέλικτη μπορεί να γίνει η αγροτική της πολιτική.
Το όραμα της Επιτροπής για μια ισορροπημένη γεωργία
Το όραμα που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Φεβρουάριο του 2025 στοχεύει να συνδυάσει ανταγωνιστικότητα, βιωσιμότητα, καινοτομία και κοινωνική δικαιοσύνη. Ωστόσο, η μελέτη αποκαλύπτει ότι πίσω από τα συνθήματα υπάρχουν δομικές αντιφάσεις: Η Ευρώπη προσπαθεί ακόμη να βρει ισορροπία ανάμεσα στην πράσινη μετάβαση και τη διατήρηση της παραγωγικής της βάσης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι πιο ανθεκτικοί τομείς του σχεδίου είναι αυτοί που σχετίζονται με:
Την κυκλική οικονομία,
Τη μείωση στρατηγικών εξαρτήσεων,
Την ανάπτυξη βιοπαρασιτοκτόνων,
Και την παραγωγή βιώσιμων πρωτεϊνών.
Αυτοί οι άξονες μπορούν να ενισχύσουν την ευρωπαϊκή αυτάρκεια και να δώσουν στρατηγικό βάθος στη μελλοντική αγροτική πολιτική.
Οι αδύναμοι κρίκοι του σχεδίου
Αντίθετα, πιο ευάλωτες φαίνεται να είναι οι πολιτικές που αφορούν:
Την ενίσχυση της θέσης των αγροτών στην αλυσίδα αξίας,
Την πλήρη ψηφιοποίηση και αυτοματοποίηση της παραγωγής.
Η ψηφιακή μετάβαση μπορεί να διευκολύνει τους παραγωγούς, όμως ελλοχεύει ο κίνδυνος να διευρύνει τις ανισότητες μεταξύ αγροτών με πρόσβαση στην τεχνολογία και εκείνων που μένουν πίσω. Επιπλέον, η συγκέντρωση ισχύος σε λίγες πολυεθνικές απειλεί το όραμα μιας δίκαιης και διαφανούς αγροδιατροφικής αλυσίδας.
Η ΚΑΠ μετά το 2027 και ο ρόλος των κρατών-μελών
Η μελέτη υπογραμμίζει ότι η πορεία της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) μετά το 2027 θα εξαρτηθεί από τη βούληση των κρατών-μελών να επενδύσουν σε μια πράσινη και ανθεκτική μετάβαση. Η Ε.Ε. καλείται να αποφασίσει αν θα προχωρήσει σε πραγματικές μεταρρυθμίσεις ή αν θα επαναλάβει τις παλιές πρακτικές των επιδοτήσεων με νέο λεξιλόγιο.
Ανάγκη για συνοχή και προληπτική διακυβέρνηση
Η EPRS προειδοποιεί ότι χωρίς ισχυρότερη συνοχή πολιτικών και προληπτική διακυβέρνηση, το όραμα του 2040 θα παραμείνει θεωρητικό. Η γεωργία του μέλλοντος θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη παγκόσμιους κινδύνους που ξεπερνούν τα σύνορα της Ε.Ε., όπως:
Η ενεργειακή ασφάλεια,
Οι διαταραχές στις εφοδιαστικές αλυσίδες,
Και η αστάθεια των διεθνών αγορών.
Περισσότερο από μια τεχνολογική μετάβαση
Η έκθεση τονίζει πως το στοίχημα της ευρωπαϊκής γεωργίας δεν είναι μόνο τεχνολογικό ή οικονομικό, αλλά πολιτικό και αξιακό. Αν η Ευρώπη θέλει να διατηρήσει τη γεωργία της ως πυλώνα κοινωνικής συνοχής, επισιτιστικής ασφάλειας και περιβαλλοντικής ισορροπίας, πρέπει να επανεξετάσει την έννοια της προόδου.
Πρόοδος δεν σημαίνει μόνο μεγέθυνση, αλλά δικαιοσύνη, ανθεκτικότητα και προσαρμογή σε έναν κόσμο που αλλάζει ταχύτερα από ποτέ.
Το ευρωπαϊκό όραμα για τη γεωργία του 2040 είναι φιλόδοξο και απαραίτητο, αλλά θα χρειαστεί πραγματική πολιτική βούληση και συντονισμένες δράσεις για να γίνει πράξη. Η Ευρώπη του μέλλοντος πρέπει να στηρίξει τους αγρότες της, να προστατεύσει το περιβάλλον και να διασφαλίσει ότι η πρωτογενής παραγωγή παραμένει ζωντανή, δίκαιη και βιώσιμη. Πηγή: agrocapital.gr
Related Articles
Μια νέα ανάλυση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ρίχνει φως στο πώς φαντάζεται η Ευρώπη τη γεωργία και τα τρόφιμα έως το 2040.
Σύμφωνα με τη μελέτη της Υπηρεσίας Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (EPRS), η επιτυχία αυτού του φιλόδοξου σχεδίου θα εξαρτηθεί από τη συνοχή των πολιτικών, τη διαθεσιμότητα πόρων και την ικανότητα προσαρμογής σε έναν κόσμο που αλλάζει συνεχώς.
Η έρευνα, με τίτλο Future-proofing the vision for agriculture and food, εξετάζει εάν η Ε.Ε. μπορεί να διατηρήσει ένα σταθερό αγροδιατροφικό μοντέλο απέναντι στις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης, των γεωπολιτικών εντάσεων και των οικονομικών ανισοτήτων.
0 Μη Πιθανό 1 Ουδέτερο 2 Πιθανό 3 Πολύ Πιθανό
Τέσσερα σενάρια για το μέλλον της γεωργίας
Η μελέτη, υπό τη διεύθυνση της Lucia Vesnic-Alujevic, χρησιμοποιεί μια πρωτοποριακή μέθοδο προσομοίωσης πολιτικών, γνωστή ως foresight wind-tunnelling, για να δοκιμάσει την ανθεκτικότητα του ευρωπαϊκού οράματος μέσα από τέσσερα πιθανά σενάρια:
Σε κάθε περίπτωση, η Ε.Ε. καλείται να αποδείξει πόσο ανθεκτική και ευέλικτη μπορεί να γίνει η αγροτική της πολιτική.
Το όραμα της Επιτροπής για μια ισορροπημένη γεωργία
Το όραμα που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Φεβρουάριο του 2025 στοχεύει να συνδυάσει ανταγωνιστικότητα, βιωσιμότητα, καινοτομία και κοινωνική δικαιοσύνη.
Ωστόσο, η μελέτη αποκαλύπτει ότι πίσω από τα συνθήματα υπάρχουν δομικές αντιφάσεις:
Η Ευρώπη προσπαθεί ακόμη να βρει ισορροπία ανάμεσα στην πράσινη μετάβαση και τη διατήρηση της παραγωγικής της βάσης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι πιο ανθεκτικοί τομείς του σχεδίου είναι αυτοί που σχετίζονται με:
Αυτοί οι άξονες μπορούν να ενισχύσουν την ευρωπαϊκή αυτάρκεια και να δώσουν στρατηγικό βάθος στη μελλοντική αγροτική πολιτική.
Οι αδύναμοι κρίκοι του σχεδίου
Αντίθετα, πιο ευάλωτες φαίνεται να είναι οι πολιτικές που αφορούν:
Η ψηφιακή μετάβαση μπορεί να διευκολύνει τους παραγωγούς, όμως ελλοχεύει ο κίνδυνος να διευρύνει τις ανισότητες μεταξύ αγροτών με πρόσβαση στην τεχνολογία και εκείνων που μένουν πίσω.
Επιπλέον, η συγκέντρωση ισχύος σε λίγες πολυεθνικές απειλεί το όραμα μιας δίκαιης και διαφανούς αγροδιατροφικής αλυσίδας.
Η ΚΑΠ μετά το 2027 και ο ρόλος των κρατών-μελών
Η μελέτη υπογραμμίζει ότι η πορεία της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) μετά το 2027 θα εξαρτηθεί από τη βούληση των κρατών-μελών να επενδύσουν σε μια πράσινη και ανθεκτική μετάβαση.
Η Ε.Ε. καλείται να αποφασίσει αν θα προχωρήσει σε πραγματικές μεταρρυθμίσεις ή αν θα επαναλάβει τις παλιές πρακτικές των επιδοτήσεων με νέο λεξιλόγιο.
Ανάγκη για συνοχή και προληπτική διακυβέρνηση
Η EPRS προειδοποιεί ότι χωρίς ισχυρότερη συνοχή πολιτικών και προληπτική διακυβέρνηση, το όραμα του 2040 θα παραμείνει θεωρητικό.
Η γεωργία του μέλλοντος θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη παγκόσμιους κινδύνους που ξεπερνούν τα σύνορα της Ε.Ε., όπως:
Περισσότερο από μια τεχνολογική μετάβαση
Η έκθεση τονίζει πως το στοίχημα της ευρωπαϊκής γεωργίας δεν είναι μόνο τεχνολογικό ή οικονομικό, αλλά πολιτικό και αξιακό.
Αν η Ευρώπη θέλει να διατηρήσει τη γεωργία της ως πυλώνα κοινωνικής συνοχής, επισιτιστικής ασφάλειας και περιβαλλοντικής ισορροπίας, πρέπει να επανεξετάσει την έννοια της προόδου.
Πρόοδος δεν σημαίνει μόνο μεγέθυνση, αλλά δικαιοσύνη, ανθεκτικότητα και προσαρμογή σε έναν κόσμο που αλλάζει ταχύτερα από ποτέ.
Το ευρωπαϊκό όραμα για τη γεωργία του 2040 είναι φιλόδοξο και απαραίτητο, αλλά θα χρειαστεί πραγματική πολιτική βούληση και συντονισμένες δράσεις για να γίνει πράξη.
Η Ευρώπη του μέλλοντος πρέπει να στηρίξει τους αγρότες της, να προστατεύσει το περιβάλλον και να διασφαλίσει ότι η πρωτογενής παραγωγή παραμένει ζωντανή, δίκαιη και βιώσιμη.
Πηγή: agrocapital.gr