Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η υγειονομική κρίση που βιώνουμε, με όλη τη διαταραχή που έχει επιφέρει στην παραγωγή και την κατανάλωση, έπαιξε τον κύριο ρόλο για τον τρόπο με τον οποίο εξελίχθηκαν το 2020 οι εισαγωγές κρέατος στη χώρα μας.
Γράφει ο Χρήστος Πραμαντιώτης
Εξαιτίας των μέτρων για την Covid-19, έμειναν κλειστά για μήνες τα εστιατόρια, μπλόκαραν οι υπηρεσίες εστίασης των ξενοδοχείων και η κατανάλωση κρέατος πέρασε σε μεγαλύτερο βαθμό μέσω της λιανικής πώλησης (σούπερ μάρκετ και κρεοπωλεία), η οποία έμεινε αδιάλειπτα ανοιχτή, και στα δύο λοκντάουν του 2020.
Ας προσθέσουμε σε αυτά και το γεγονός ότι η καλοκαιρινή κατανάλωση κρέατος και προϊόντων του συρρικνώθηκε επειδή η Ελλάδα υποδέχθηκε ελάχιστους τουρίστες σε σχέση με όσους είχαμε συνηθίσει για πολλά χρόνια.
Όπως χαρακτηριστικά δείχνουν τα πιο πρόσφατα στοιχεία από τον Σύνδεσμο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων – ΣΕΤΕ, θα μπορούσαμε να μιλήσουμε και για κατάρρευση: Οι τουριστικές αφίξεις το 2019 ήταν 31,3 εκατ. (το 56% τους μήνες Ιούλιο έως Σεπτέμβριο). Το 2020 έπεσαν στα 7,37 εκατ. Με άλλα λόγια, το 2020 η μείωση στις τουριστικές αφίξεις έφθασε στο -76,7% σε σύγκριση με το 2019. Εύκολα καταλαβαίνει κάποιος ότι αυτή η εξέλιξη δημιούργησε πρωτοφανή δεδομένα και είχε αντίκτυπο και στις εισαγωγές κρέατος.
49 χιλ. τόνοι λιγότεροι
Δώδεκα ποσοστιαίες μονάδες (12,2%) λιγότερες ήταν οι εισαχθείσες ποσότητες των βασικών ειδών κρέατος το 2020 (μοσχάρι, χοιρινό, αιγοπρόβειο, πουλερικά). Ήτοι, 49 χιλ. τόνοι λιγότεροι. Σημαντικότερη μεταξύ αυτών ήταν η απώλεια για το αιγοπρόβειο, αλλά και για το χοιρινό και τα πουλερικά. Εξ αυτών πρέπει βέβαια να σημειωθεί ότι οι εισαγωγές στο αιγοπρόβειο κρέας βαίνουν ούτως ή άλλως μειούμενες τα τελευταία χρόνια. Δεν μπορεί βέβαια να αγνοηθεί και η πτώση 25,4% που έδειξαν οι εισαγωγές των προϊόντων της κατηγορίας «αλατισμένα, σε άλμη, αποξηραμένα ή καπνιστά».
Από την άποψη της αξίας, οι εισαγωγές το 2020 ήταν μειωμένες κατά 15,55% στα 1,07 δισ.€. Αν υπολογίσουμε μόνο τα βασικά είδη κρεάτων, αυτά δεν ξεπέρασαν το €1 δισ. (ανήλθαν στα €982,8 εκατ.).
Μια προσεκτική ματιά δείχνει επίσης ότι για τα βασικά είδη κρέατος, μειώθηκαν οι εισαγωγές σε ποσότητα, όμως μειώθηκαν περισσότερο σε αξία. Πράγμα που σημαίνει ότι το εισαγόμενο ήρθε σε χαμηλότερες τιμές, λόγω μικρότερης ζήτησης· αλλά και ότι ήρθαν στην Ελλάδα πιο φθηνές κοπές – με τον τουρισμό τόσο χαμηλά και τη λειτουργία ξενοδοχείων και εστιατορίων τόσο προβληματική, μάλλον λογική εξέλιξη.
Αναλυτικά η παρουσίαση και η ανάλυση των στοιχείων δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Meat News, τεύχος Νο 93 - Μάιος 2021.
Η αγορά του εισαγόμενου κρέατος την περίοδο 2019-21
Το κλείσιμο της αγοράς τον Μάρτιο του 2020 σε συνδυασμό με τη μείωση της τουριστικής κίνησης κατά 76%, οδήγησε σε μία απότομη μείωση των τιμών του κρέατος (και όχι μόνο) πανευρωπαϊκά, η οποία τελικά οδήγησε σε συρρίκνωση του ζωικού κεφαλαίου στα χοιρινά και στα πουλερικά, προκειμένου να ανακάμψουν οι τιμές. Αυτή η απότομη μείωση οδήγησε σε μεγάλες ζημιές στην αγορά των κατεψυγμένων, καθότι το πρώτο δίμηνο κάθε χρόνου γίνονται συνήθως πολλές αγορές, όπου παραδοσιακά οι τιμές είναι χαμηλότερες.
Από τις αρχές του 2021 είδαμε σημαντικές αυξήσεις στις τιμές των πουλερικών (κυρίως στο φιλέτο της γαλοπούλας και λιγότερο στα κοτόπουλα), ενώ από τα μέσα Φεβρουαρίου οι τιμές στα ζώντα χοιρινά έχουν αυξηθεί κατά €0,30/κιλό.
Η πανδημία άφησε σχεδόν ανεπηρέαστη την εισαγωγή του νωπού μοσχαριού, ενώ επηρέασε την εισαγωγή του χοιρινού και των πουλερικών (-15%), και περισσότερο το αιγοπρόβειο κρέας (-26%).
1. Εισαγωγές βόειου κρέατος - Γενικό trend Οι εισαγωγές βόειου κρέατος επηρεάστηκαν λιγότερο από κάθε άλλο είδος το 2020 (μείωση 4,9%), σε σχέση με το 2019. Κατά τη γνώμη μου, οφείλεται στο γεγονός ότι η κατανάλωση του μοσχαριού βασίζεται κυρίως στη λιανική (σούπερ μάρκετ - χασάπικα) και πολύ λιγότερο στη μαζική εστίαση και τα ξενοδοχεία, τα οποία λόγω της πανδημίας παρέμειναν κλειστά σχεδόν για 5 μήνες κατά τη διάρκεια του 2020.
Νωπά.Είναι αξιοσημείωτο ότι η μείωση στις εισαγωγές του νωπού βόειου κρέατος ήταν μόνο 1,8%, γεγονός που ισχυροποιεί την υπόθεση που έκανα παραπάνω.
Η άνοδος στις εισαγωγές από την Ισπανία οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι λόγω του παγκόσμιου lockdown, και ιδιαίτερα με την εξάρτηση των εξαγωγών στη Βόρεια Αφρική (Μαρόκο, Τυνησία, Αλγερία), οι Ισπανοί μη έχοντας πολλές εναλλακτικές πώλησης αναγκάστηκαν να στραφούν κυρίως στην Ευρωπαϊκή αγορά μειώνοντας σημαντικά τις τιμές σε σχέση με τη Γαλλία και την Ιταλία, κάνοντας τα προϊόντα τους πολύ πιο ανταγωνιστικά.
Από την άλλη πλευρά, η Γαλλία, η Ιταλία και η Γερμανία έχασαν μερίδιο αγοράς λόγω Ισπανίας. Η Ιταλία της οποίας οι εξαγωγές στην Ελλάδα γίνονται κυρίως το καλοκαίρι, είχε για διάθεση λιγότερα κρέατα (μπροστινά), λόγω της μείωσης του τουρισμού που καταναλώνει περισσότερα μπούτια και μπριζόλες.
Κατεψυγμένα.Η μείωση στις εισαγωγές των κατεψυγμένων οφείλεται κυρίως στον περιορισμό του κλάδου Horeca.
2. Εισαγωγές χοιρινού κρέατος
Οι Γερμανία, Δανία, Ισπανία και Ουγγαρία είχαν τις μεγαλύτερες ποσοστιαίες μειώσεις. Ο λόγος είναι ότι αυτές οι χώρες εξάγουν κυρίως σε επιχειρήσεις που σχετίζονται με τη Horeca, ιδιαίτερα σε μονάδες παρασκευής γύρου, σουβλακιών, αλλαντοποιίες, αλλά και σε ξενοδοχειακές μονάδες, οι οποίες επλήγησαν εντονότερα κατά την περίοδο της πανδημίας.
Η Ολλανδία λόγω της παραδοσιακά ηγετικής της παρουσίας στη λιανική (σούπερ μάρκετ - χασάπικα), επηρεάστηκε λιγότερο από την πανδημία με μείωση 9,9% στις εισαγωγές, έναντι 15,1% του κλάδου των χοιρινών συνολικά.
Ενδοκοινοτικά, έγιναν οι ακόλουθες ανακατατάξεις: Το Βέλγιο το οποίο είχε μία πτωτική πορεία μέχρι το 2018, αύξησε ξαφνικά τις εξαγωγές προς την Ελλάδα (και όχι μόνο) το 2019 και 2020. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα κρούσματα αφρικανικής πανώλης των χοίρων που εμφανίστηκαν στα μέσα του 2018 σε αγριογούρουνα στο Βέλγιο, έθεσαν τις Βέλγικες εξαγωγές εκτός Ασιατικών χωρών. Έτσι αναγκάστηκαν να στραφούν προς την Ευρωπαϊκή αγορά προκειμένου να απορροφήσουν αυτές τις περίσσειες ποσότητες και παράλληλα μείωσαν τις τιμές για να είναι πιο ανταγωνιστικοί.
Η Γερμανία έχει αυξήσει τις εξαγωγές στην Ελλάδα με κύριο εξαγωγικό προϊόν την παντσέτα. Παραδοσιακά έκανε εξαγωγές κυρίως σε μονάδες παρασκευής γύρου. Όμως η έντονη στροφή της Ισπανίας προς την αγορά της Κίνας και με πολύ υψηλές τιμές, οδήγησε πολλούς πελάτες της αλλαντοβιομηχανίας στις εισαγωγές παντσέτας από την Γερμανία.
Παράλληλα τα κρούσματα Αφρικανικής πανώλης των χοίρων που εμφανίστηκαν τον Οκτώβριο του 2020 σε αγριογούρουνα στη Γερμανία, απέκλεισε τις εξαγωγές τους προς την Ασία και ιδιαίτερα την Κίνα, αναγκάζοντάς τους (όπως έγινε και με το Βέλγιο ένα χρόνο πριν), να στραφούν περισσότερο προς την Ευρωπαϊκή αγορά για να διαθέσουν αυτές τις ποσότητες.
Δεδομένου όμως ότι η Γερμανία έχει το δεύτερο μεγαλύτερο ζωικό κεφάλαιο στην Ευρώπη, αυτή η εξέλιξη επηρέασε αρνητικά όλη την Ευρωπαϊκή αγορά χοιρινού κρέατος, πιέζοντας καθοδικά τις τιμές το τελευταίο δίμηνο το 2020.
Η Ισπανία, αν και έχει πλέον το μεγαλύτερο ζωικό κεφάλαιο χοίρων στην Ευρώπη, έχει στρέψει το μεγαλύτερο μέρος της εξαγωγικής της δραστηριότητας (περίπου 50%) στην Ασία και ιδιαίτερα στην Κίνα, όπου αποκομίζει πολύ σημαντικές υπεραξίες, περίπου €0,80-1,00/κιλό σε αρκετές κοπές, σε σχέση με την Ευρώπη.Η Ουγγαρία, έχει κάνει μεγάλο εξαγωγικό άλμα προς την Ελλάδα, με σχεδόν μηδενική παρουσία πριν το 2017, έχοντας φτάσει 2.334 τόνους το 2018, 4.693 τόνους το 2019 και 2.476 τόνους το 2020. Οι εξαγωγές της βασίζονται κυρίως στις μονάδες επεξεργασίας κρέατος για την εστίαση. Μένει να δούμε εάν τα επόμενα χρόνια θα παραμείνει αυτή η δυναμική.
Related Articles
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η υγειονομική κρίση που βιώνουμε, με όλη τη διαταραχή που έχει επιφέρει στην παραγωγή και την κατανάλωση, έπαιξε τον κύριο ρόλο για τον τρόπο με τον οποίο εξελίχθηκαν το 2020 οι εισαγωγές κρέατος στη χώρα μας.
Γράφει ο Χρήστος Πραμαντιώτης
Εξαιτίας των μέτρων για την Covid-19, έμειναν κλειστά για μήνες τα εστιατόρια, μπλόκαραν οι υπηρεσίες εστίασης των ξενοδοχείων και η κατανάλωση κρέατος πέρασε σε μεγαλύτερο βαθμό μέσω της λιανικής πώλησης (σούπερ μάρκετ και κρεοπωλεία), η οποία έμεινε αδιάλειπτα ανοιχτή, και στα δύο λοκντάουν του 2020.
Ας προσθέσουμε σε αυτά και το γεγονός ότι η καλοκαιρινή κατανάλωση κρέατος και προϊόντων του συρρικνώθηκε επειδή η Ελλάδα υποδέχθηκε ελάχιστους τουρίστες σε σχέση με όσους είχαμε συνηθίσει για πολλά χρόνια.
Όπως χαρακτηριστικά δείχνουν τα πιο πρόσφατα στοιχεία από τον Σύνδεσμο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων – ΣΕΤΕ, θα μπορούσαμε να μιλήσουμε και για κατάρρευση: Οι τουριστικές αφίξεις το 2019 ήταν 31,3 εκατ. (το 56% τους μήνες Ιούλιο έως Σεπτέμβριο). Το 2020 έπεσαν στα 7,37 εκατ. Με άλλα λόγια, το 2020 η μείωση στις τουριστικές αφίξεις έφθασε στο -76,7% σε σύγκριση με το 2019. Εύκολα καταλαβαίνει κάποιος ότι αυτή η εξέλιξη δημιούργησε πρωτοφανή δεδομένα και είχε αντίκτυπο και στις εισαγωγές κρέατος.
49 χιλ. τόνοι λιγότεροι
Δώδεκα ποσοστιαίες μονάδες (12,2%) λιγότερες ήταν οι εισαχθείσες ποσότητες των βασικών ειδών κρέατος το 2020 (μοσχάρι, χοιρινό, αιγοπρόβειο, πουλερικά). Ήτοι, 49 χιλ. τόνοι λιγότεροι. Σημαντικότερη μεταξύ αυτών ήταν η απώλεια για το αιγοπρόβειο, αλλά και για το χοιρινό και τα πουλερικά. Εξ αυτών πρέπει βέβαια να σημειωθεί ότι οι εισαγωγές στο αιγοπρόβειο κρέας βαίνουν ούτως ή άλλως μειούμενες τα τελευταία χρόνια. Δεν μπορεί βέβαια να αγνοηθεί και η πτώση 25,4% που έδειξαν οι εισαγωγές των προϊόντων της κατηγορίας «αλατισμένα, σε άλμη, αποξηραμένα ή καπνιστά».
Από την άποψη της αξίας, οι εισαγωγές το 2020 ήταν μειωμένες κατά 15,55% στα 1,07 δισ.€. Αν υπολογίσουμε μόνο τα βασικά είδη κρεάτων, αυτά δεν ξεπέρασαν το €1 δισ. (ανήλθαν στα €982,8 εκατ.).
Μια προσεκτική ματιά δείχνει επίσης ότι για τα βασικά είδη κρέατος, μειώθηκαν οι εισαγωγές σε ποσότητα, όμως μειώθηκαν περισσότερο σε αξία. Πράγμα που σημαίνει ότι το εισαγόμενο ήρθε σε χαμηλότερες τιμές, λόγω μικρότερης ζήτησης· αλλά και ότι ήρθαν στην Ελλάδα πιο φθηνές κοπές – με τον τουρισμό τόσο χαμηλά και τη λειτουργία ξενοδοχείων και εστιατορίων τόσο προβληματική, μάλλον λογική εξέλιξη.
Αναλυτικά η παρουσίαση και η ανάλυση των στοιχείων δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Meat News, τεύχος Νο 93 - Μάιος 2021.
Η αγορά του εισαγόμενου κρέατος την περίοδο 2019-21
Ανάλυση του Νίκου Ναυπλιώτη (ΑΦΟΙ Σ. Ναυπλιώτη O.E.)
Το κλείσιμο της αγοράς τον Μάρτιο του 2020 σε συνδυασμό με τη μείωση της τουριστικής κίνησης κατά 76%, οδήγησε σε μία απότομη μείωση των τιμών του κρέατος (και όχι μόνο) πανευρωπαϊκά, η οποία τελικά οδήγησε σε συρρίκνωση του ζωικού κεφαλαίου στα χοιρινά και στα πουλερικά, προκειμένου να ανακάμψουν οι τιμές. Αυτή η απότομη μείωση οδήγησε σε μεγάλες ζημιές στην αγορά των κατεψυγμένων, καθότι το πρώτο δίμηνο κάθε χρόνου γίνονται συνήθως πολλές αγορές, όπου παραδοσιακά οι τιμές είναι χαμηλότερες.
Από τις αρχές του 2021 είδαμε σημαντικές αυξήσεις στις τιμές των πουλερικών (κυρίως στο φιλέτο της γαλοπούλας και λιγότερο στα κοτόπουλα), ενώ από τα μέσα Φεβρουαρίου οι τιμές στα ζώντα χοιρινά έχουν αυξηθεί κατά €0,30/κιλό.
Η πανδημία άφησε σχεδόν ανεπηρέαστη την εισαγωγή του νωπού μοσχαριού, ενώ επηρέασε την εισαγωγή του χοιρινού και των πουλερικών (-15%), και περισσότερο το αιγοπρόβειο κρέας (-26%).
1. Εισαγωγές βόειου κρέατος - Γενικό trend
Οι εισαγωγές βόειου κρέατος επηρεάστηκαν λιγότερο από κάθε άλλο είδος το 2020 (μείωση 4,9%), σε σχέση με το 2019. Κατά τη γνώμη μου, οφείλεται στο γεγονός ότι η κατανάλωση του μοσχαριού βασίζεται κυρίως στη λιανική (σούπερ μάρκετ - χασάπικα) και πολύ λιγότερο στη μαζική εστίαση και τα ξενοδοχεία, τα οποία λόγω της πανδημίας παρέμειναν κλειστά σχεδόν για 5 μήνες κατά τη διάρκεια του 2020.
Νωπά. Είναι αξιοσημείωτο ότι η μείωση στις εισαγωγές του νωπού βόειου κρέατος ήταν μόνο 1,8%, γεγονός που ισχυροποιεί την υπόθεση που έκανα παραπάνω.
Η άνοδος στις εισαγωγές από την Ισπανία οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι λόγω του παγκόσμιου lockdown, και ιδιαίτερα με την εξάρτηση των εξαγωγών στη Βόρεια Αφρική (Μαρόκο, Τυνησία, Αλγερία), οι Ισπανοί μη έχοντας πολλές εναλλακτικές πώλησης αναγκάστηκαν να στραφούν κυρίως στην Ευρωπαϊκή αγορά μειώνοντας σημαντικά τις τιμές σε σχέση με τη Γαλλία και την Ιταλία, κάνοντας τα προϊόντα τους πολύ πιο ανταγωνιστικά.
Από την άλλη πλευρά, η Γαλλία, η Ιταλία και η Γερμανία έχασαν μερίδιο αγοράς λόγω Ισπανίας. Η Ιταλία της οποίας οι εξαγωγές στην Ελλάδα γίνονται κυρίως το καλοκαίρι, είχε για διάθεση λιγότερα κρέατα (μπροστινά), λόγω της μείωσης του τουρισμού που καταναλώνει περισσότερα μπούτια και μπριζόλες.
Κατεψυγμένα. Η μείωση στις εισαγωγές των κατεψυγμένων οφείλεται κυρίως στον περιορισμό του κλάδου Horeca.
2. Εισαγωγές χοιρινού κρέατος
Οι Γερμανία, Δανία, Ισπανία και Ουγγαρία είχαν τις μεγαλύτερες ποσοστιαίες μειώσεις. Ο λόγος είναι ότι αυτές οι χώρες εξάγουν κυρίως σε επιχειρήσεις που σχετίζονται με τη Horeca, ιδιαίτερα σε μονάδες παρασκευής γύρου, σουβλακιών, αλλαντοποιίες, αλλά και σε ξενοδοχειακές μονάδες, οι οποίες επλήγησαν εντονότερα κατά την περίοδο της πανδημίας.
Η Ολλανδία λόγω της παραδοσιακά ηγετικής της παρουσίας στη λιανική (σούπερ μάρκετ - χασάπικα), επηρεάστηκε λιγότερο από την πανδημία με μείωση 9,9% στις εισαγωγές, έναντι 15,1% του κλάδου των χοιρινών συνολικά.
Ενδοκοινοτικά, έγιναν οι ακόλουθες ανακατατάξεις:
Το Βέλγιο το οποίο είχε μία πτωτική πορεία μέχρι το 2018, αύξησε ξαφνικά τις εξαγωγές προς την Ελλάδα (και όχι μόνο) το 2019 και 2020. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα κρούσματα αφρικανικής πανώλης των χοίρων που εμφανίστηκαν στα μέσα του 2018 σε αγριογούρουνα στο Βέλγιο, έθεσαν τις Βέλγικες εξαγωγές εκτός Ασιατικών χωρών. Έτσι αναγκάστηκαν να στραφούν προς την Ευρωπαϊκή αγορά προκειμένου να απορροφήσουν αυτές τις περίσσειες ποσότητες και παράλληλα μείωσαν τις τιμές για να είναι πιο ανταγωνιστικοί.
Η Γερμανία έχει αυξήσει τις εξαγωγές στην Ελλάδα με κύριο εξαγωγικό προϊόν την παντσέτα. Παραδοσιακά έκανε εξαγωγές κυρίως σε μονάδες παρασκευής γύρου. Όμως η έντονη στροφή της Ισπανίας προς την αγορά της Κίνας και με πολύ υψηλές τιμές, οδήγησε πολλούς πελάτες της αλλαντοβιομηχανίας στις εισαγωγές παντσέτας από την Γερμανία.
Παράλληλα τα κρούσματα Αφρικανικής πανώλης των χοίρων που εμφανίστηκαν τον Οκτώβριο του 2020 σε αγριογούρουνα στη Γερμανία, απέκλεισε τις εξαγωγές τους προς την Ασία και ιδιαίτερα την Κίνα, αναγκάζοντάς τους (όπως έγινε και με το Βέλγιο ένα χρόνο πριν), να στραφούν περισσότερο προς την Ευρωπαϊκή αγορά για να διαθέσουν αυτές τις ποσότητες.
Δεδομένου όμως ότι η Γερμανία έχει το δεύτερο μεγαλύτερο ζωικό κεφάλαιο στην Ευρώπη, αυτή η εξέλιξη επηρέασε αρνητικά όλη την Ευρωπαϊκή αγορά χοιρινού κρέατος, πιέζοντας καθοδικά τις τιμές το τελευταίο δίμηνο το 2020.
Η Ισπανία, αν και έχει πλέον το μεγαλύτερο ζωικό κεφάλαιο χοίρων στην Ευρώπη, έχει στρέψει το μεγαλύτερο μέρος της εξαγωγικής της δραστηριότητας (περίπου 50%) στην Ασία και ιδιαίτερα στην Κίνα, όπου αποκομίζει πολύ σημαντικές υπεραξίες, περίπου €0,80-1,00/κιλό σε αρκετές κοπές, σε σχέση με την Ευρώπη.Η Ουγγαρία, έχει κάνει μεγάλο εξαγωγικό άλμα προς την Ελλάδα, με σχεδόν μηδενική παρουσία πριν το 2017, έχοντας φτάσει 2.334 τόνους το 2018, 4.693 τόνους το 2019 και 2.476 τόνους το 2020. Οι εξαγωγές της βασίζονται κυρίως στις μονάδες επεξεργασίας κρέατος για την εστίαση. Μένει να δούμε εάν τα επόμενα χρόνια θα παραμείνει αυτή η δυναμική.