Βασίλης Γούναρης: Αυξανόμενη η ελληνο-γερμανική συνεργασία και στον τομέα των τροφίμων

Related Articles

Με 6,8 δισ. ευρώ άμεσες επενδύσεις η Γερμανία είναι ο πρώτος εθνικός επενδυτής στη χώρα μας. Τα τρόφιμα και ανάμεσά τους το κρέας είναι από τις σημαντικότερες εισαγωγές προϊόντων από την Γερμανία. Με γνώμονα αυτά τα στοιχεία, η συνέντευξη με τον πρόεδρο του Ελληνογερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου και πρόεδρο του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδας, Βασίλη Γούναρη*, παρουσιάζει ενδιαφέρον για το περιοδικό μας.

Συνέντευξη στη Λόλα Σκαλτσά. Δημοσιεύτηκε στο Meat News #119, Οκτώβριος 2023

Meat News: Κύριε Γούναρη, σε πρόσφατη συνέντευξή σας αναφέρατε πως υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον από Γερμανούς επενδυτές προς την Ελλάδα. Θα μπορούσατε να μας πείτε ποιοι τομείς είναι εκείνοι στους οποίους στρέφεται το γερμανικό ενδιαφέρον και με ποια προοπτική;

Βασίλης Γούναρης: Καταρχήν, αξίζει να επισημάνουμε ότι για την Ελλάδα η Γερμανία λογίζεται ένας παραδοσιακός, στρατηγικός επενδυτικός εταίρος, όχι απλά ισχυρός, αλλά ο πρώτος μεταξύ των εθνικών επενδυτών της χώρας, με τις καθαρές άμεσες επενδύσεις από τη Γερμανία να διαμορφώνονται σήμερα στα 6,8 δισ. ευρώ, βάσει στοιχείων 2021 που συγκέντρωσε το ΙΟΒΕ για λογαριασμό του Επιμελητηρίου. Πρόκειται για επενδύσεις με μερίδιο 18,3% επί του συνόλου των ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα, οι οποίες διαχέονται σε τομείς όπως η ενεργειακή αγορά με έμφαση στην πράσινη μετάβαση, η κυκλική οικονομία, το R&D και οι νέες τεχνολογίες, οι τηλεπικοινωνίες, η φαρμακοβιομηχανία, η ιδιωτική ασφάλιση, το οργανωμένο λιανεμπόριο, ο τουρισμός, τα logistics, το real estate, οι υποδομές και η αγροδιατροφή. Σε όρους απασχόλησης οι εταιρείες-μέλη του Επιμελητηρίου υποστηρίζουν άμεσα και έμμεσα 65 χιλ. θέσεις εργασίας, εκ των οποίων τις 22,8 χιλ. άμεσα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΟΒΕ.

Meat News: Υπάρχει αύξηση στο πεδίο των εισαγωγών από τη Γερμανία προς την Ελλάδα και ποια είναι αυτά τα προϊόντα;

Β. Γούναρης: Η αξία των εισαγωγών προϊόντων από τη Γερμανία προς την Ελλάδα διαμορφώθηκε στα 6,9 δισ. ευρώ το 2021 καταγράφοντας άνοδο 18,3% σε σχέση με το προηγούμενο έτος και στα 8,0 δισ. ευρώ το 2022. Ο μεγαλύτερος όγκος των προϊόντων που εισάγονται από τη Γερμανία, αφορά βιομηχανικά προϊόντα και ειδικότερα προϊόντα τεχνολογίας, όμως και μηχανήματα και ειδικού τύπου εξοπλισμούς, αλλά και πρώτες ύλες, πάντα στον τομέα της βιομηχανίας. Εισαγωγές γίνονται και στα τρόφιμα, όμως σε περιορισμένη έκταση, εστιασμένες σε έναν μικρό αριθμό αγαθών. Κρίνοντας από τη γενικότερη εξέλιξη που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στις εμπορικές σχέσεις των δύο χωρών, θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί με σχετική ασφάλεια ότι οι εισαγωγές από τη Γερμανία θα συνεχίσουν να αυξάνονται. Η διπλή μετάβαση, ενεργειακή και ψηφιακή, της ελληνικής οικονομίας απαιτεί τη χρήση νέων τεχνολογιών στις οποίες η Γερμανία διαθέτει υψηλή γνώση και εμπειρία, οπότε όλα τα στοιχεία προδιαγράφουν μια άνοδο των εισαγωγών, τόσο σε όγκους όσο και σε αξίες, βοηθούντος βέβαια, στο δεύτερο, και του υψηλού πληθωρισμού.

Meat News: Και στον τομέα του κρέατος υπάρχει έντονη εισαγωγική δραστηριότητα από την Γερμανία. Αναμένεται να υπάρξει αύξηση των εισαγωγών, δεδομένης της μείωσης της κτηνοτροφίας στη χώρα μας;

Β. Γούναρης: Είναι γεγονός ότι το ακραίο φαινόμενο «Daniel», πέραν των τεράστιων καταστροφών που προκάλεσε στις υποδομές, έπληξε βαρύτατα και την αγροτική παραγωγή της Θεσσαλίας. Ο θεσσαλικός κάμπος αποτελεί τον μεγαλύτερο πυλώνα ανάπτυξης του πρωτογενή τομέα, όπως και των εξαγωγών και της τυποποίησης αγροτικών προϊόντων. Οι ζημιές που προκλήθηκαν, μεταξύ άλλων, και στην κτηνοτροφία, μοιραία θα οδηγήσουν σε αύξηση των εισαγωγών προϊόντων κρέατος από τη Γερμανία, μια αγορά με μακρά παράδοση στην παραγωγή των περισσότερων τύπων κρέατος, όπως και γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων. Κατά συνέπεια, θεωρείται βέβαιο ότι οι ελληνικές εισαγωγικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις εν λόγω κατηγορίες θα σπεύσουν να καλύψουν τις όποιες αυξημένες ανάγκες τους και από τη γερμανική αγορά. Ας μην ξεχνάμε ότι η Θεσσαλία παράγει το 18,5% του βόειου κρέατος της χώρας, το 10% του χοιρινού κρέατος, το 19,7% του βόειου γάλακτος, το 40% των μαλακών τυριών και το 25% των σκληρών τυριών. Οι ελλείψεις που δημιουργούνται από τις καταστροφικές πλημμύρες στην περιοχή θα καλυφθούν μερικώς και από τη Γερμανία. Πιθανώς να υπάρξουν και αυξημένες εισαγωγές σε πρώτες ύλες άλλων αγροτικών προϊόντων για την κάλυψη του 37% της αγροτικής μεταποίησης στα τρόφιμα που επίσης αντιστοιχεί στο δυναμικό της Θεσσαλίας.

Μιλώντας γενικότερα για τις εισαγωγές τροφίμων και ποτών από τη Γερμανία, αυτές κυμαίνονται σε ετήσια βάση από 710 εκατ. ευρώ έως 770 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας αισθητές διακυμάνσεις την τελευταία δεκαετία. Τα κυριότερα προϊόντα που εξάγει η Γερμανία στη χώρα μας είναι σταθερά τα γαλακτοκομικά και το κρέας, που από κοινού αντιστοιχούν σε πάνω από 50% των συνολικών γερμανικών εξαγωγών σε διμερές επίπεδο. Η βασικότερη κατηγορία εισαγόμενων στην Ελλάδα γερμανικών προϊόντων είναι τα γαλακτοκομικά, η αξία των οποίων πλησιάζει και τα 240 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισαγωγές κρέατος διαμορφώνονται στα επίπεδα των 130 εκατ. ευρώ έως και 165 εκατ. ευρώ, πάντα σε ετήσια βάση.

Meat News: Υπάρχει ενδιαφέρον από γερμανικές επιχειρήσεις για εισαγωγές προϊόντων του διατροφικού τομέα από την Ελλάδα;

Β. Γούναρης: Ναι και βέβαια υπάρχει ενδιαφέρον από Γερμανικές επιχειρήσεις για εισαγωγή Ελληνικών προϊόντων. Απλά θα πρέπει να οργανωθούν Β2Β συναντήσεις ώστε να παρουσιαστούν και να προβληθούν τα Ελληνικά προϊόντα, αλλά σημαντικό ρόλο θα παίξει το Digital Marketing για την προώθηση των προϊόντων αυτών. Επίσης, θα πρέπει η ελληνική πλευρά να γνωρίζει τις προδιαγραφές και τις προϋποθέσεις που ζητάνε οι Γερμανοί για να πραγματοποιηθούν εξαγωγές των Ελληνικών αγροτικών προϊόντων.

Meat News: Είστε πρόεδρος και του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών. Πόσο επηρεάζουν οι απαιτήσεις της «Πράσινης Συμφωνίας» την παραγωγή πλαστικών;

Β. Γούναρης: Για την εκπλήρωση της εμβληματικής Πράσινης Συμφωνίας η Ευρωπαϊκή Ένωση θέτει μια σειρά προδιαγραφές για την παραγωγή πλαστικών. Είναι μια συλλογική προσπάθεια στο μονοπάτι προς την Βιώσιμη Ανάπτυξη.

Οι προδιαγραφές που απαιτούνται από τις επιχειρήσεις έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση της τιμής των προϊόντων και κατ’ επέκταση επιβαρύνουν τον τελικό καταναλωτή. Προκειμένου να συμμορφωθεί σε αυτές τις απαιτήσεις κάθε επιχείρηση επένδυσε σε νέο εξοπλισμό, όπου ήταν απαραίτητο και φυσικά σε έρευνα και ανάπτυξη νέων προϊόντων, που πληρούν όλες τις προϋποθέσεις.

Εδώ, να σημειώσω ότι σε πολλές περιπτώσεις οι ελληνικές επιχειρήσεις ήταν μπροστά από την νομοθεσία επενδύοντας έγκαιρα, για παράδειγμα στον επανασχεδιασμό των προϊόντων ώστε να γίνουν πιο εύκολα ανακυκλώσιμα.

Η αύξηση του κόστους, λοιπόν, περνάει στις περισσότερες φορές στον τελικό καταναλωτή. Τα πλεονεκτήματα πάντως από τις νέες προδιαγραφές είναι οι μειωμένες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, η βελτίωση της εικόνας της επιχείρησης, που αγκαλιάζει την βιώσιμη ανάπτυξη και οι νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες, που ενδεχομένως να προκύψουν.

Meat News: Πόσο έχει επηρεαστεί η παραγωγή πλαστικών από τον πόλεμο στην Ουκρανία;

Β. Γούναρης: Η βιομηχανία πλαστικών, όπως γνωρίζετε, είναι ιδιαιτέρως ενεργοβόρα. Ως εκ τούτου, η παραγωγή της επλήγη σε σημαντικό βαθμό από την ενεργειακή κρίση, η οποία οξύνθηκε με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Η μετέπειτα επιβολή κυρώσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση στη Ρωσία, όπου έχουν απαγορευτεί οι εξαγωγές, μετέβαλαν σημαντικά τις τιμές και τις εμπορικές ροές πρώτων υλών και ενέργειας.

Η ενεργειακή κρίση είχε ως αποτέλεσμα το αυξημένο κόστος παραγωγής, που ορισμένες φορές μετακυλήθηκε και στον τελικό καταναλωτή, παρά την προσπάθεια των μελών του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών να απορροφήσουν το επιπλέον κόστος. Η βιομηχανία των πλαστικών αντιμετώπισε μια υπαρξιακή απειλή για την βιωσιμότητα της και τα «απόνερα» αυτής της κρίσης είναι ακόμη ευδιάκριτα.

Το ενεργειακό κόστος, παρά την αποκλιμάκωση που έχει υπάρξει το τελευταίο χρονικό διάστημα στις τιμές, παραμένει ένα «βαρίδι» που αποτρέπει τις επιχειρήσεις να καταγράψουν την οικονομική ανάπτυξη, που στόχευαν.

Στις επαφές που έχω με τα μέλη μας είναι ένα ζήτημα που αναφέρεται συχνά. Οι βιομηχανίες που απαρτίζουν τον κλάδο των πλαστικών έχουν, πάντως, στο DNA τους την καινοτομία και επενδύοντας σε νέες τεχνολογίες στοχεύουν στην εξοικονόμηση ενέργειας και σε παραγωγή πιο βιώσιμων προϊόντων προκειμένου να συμβάλλουν στην εξορθολόγηση του αυξημένου κόστους, σε μια περίοδο, όπου λόγω των πληθωριστικών τάσεων, που έχουν ενσκήψει παγκοσμίως, το κόστος ζωής αναδεικνύεται ως το νούμερο 1 πρόβλημα για τον πολίτη.

Meat News: Πού κυμαίνονται οι εξαγωγές πλαστικών από την Ελλάδα προς τις ευρωπαϊκές ή τρίτες χώρες;

Β. Γούναρης: Η ελληνική βιομηχανία πλαστικών χαρακτηρίζεται από έντονη εξωστρέφεια, όπως αποτυπώνεται και στην πρόσφατη μελέτη, που διενέργησε το ΙΟΒΕ για λογαριασμό του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος.

Η αξία εξαγωγών του κλάδου αυξήθηκε κατά 34,6% το 2021, σε €1,6 δισεκατομμύρια (από €1,2 δισεκατομμύρια τόσο το 2020 όσο και το 2019). Το 57,9% της συνολικής αξίας των εξαγωγών του κλάδου καταλαμβάνουν τα προϊόντα από πλαστικό, με τα πλαστικά σε πρωτογενείς μορφές να ακολουθούν με περίπου 39,4%. Τα προϊόντα του ευρύτερου κλάδου πλαστικών συγκαταλέγονται μεταξύ των πέντε κατηγοριών προϊόντων με τις μεγαλύτερες εξαγωγές το 2021.

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να αυξηθούν οι εξαγωγές πλαστικών από την Ελλάδα και να γίνει η ελληνική βιομηχανία πιο ανταγωνιστική. Ήδη, οι βιομηχανίες αναπτύσσουν προϊόντα, χρησιμοποιώντας νέες τεχνολογίες ενώ έχει βελτιωθεί σημαντικά η ποιότητα των προϊόντων που διαθέτουμε.

Φυσικά, χρειάζεται και η οικοδόμηση συμμαχιών με άλλες χώρες. Ένα σημείο, στο οποίο διαδραματίζει κομβικό ρόλο και το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο, στην διευκόλυνση, δηλαδή, των εταιρειών, που θέλουν να εξάγουν τα προϊόντα τους.

Η ελληνική βιομηχανία πλαστικών έχει τη δυνατότητα να αυξήσει τις εξαγωγές της και να γίνει πιο ανταγωνιστική. Με την κατάλληλη στρατηγική και δράση, οι ελληνικές επιχειρήσεις μπορούν να επωφεληθούν από τις ευκαιρίες που υπάρχουν στις διεθνείς αγορές.

Meat News: Η κυκλική οικονομία κατά πόσο εφαρμόζεται στη χώρα μας, τι μας στοιχίζει η ολιγωρία και ποιες είναι οι προτάσεις σας;

Β. Γούναρης: Η αλήθεια είναι ότι γίνονται προσπάθειες για να εφαρμοστεί το υπόδειγμα Κυκλικής Οικονομίας στην Ελλάδα. Για παράδειγμα, το Εθνικό Σχέδιο Δράσης - Οδικός Χάρτης για την Κυκλική Οικονομία εγκρίθηκε τον Απρίλιο του 2022 και ενσωματώνει τις αρχές του ευρωπαϊκού σχεδίου για την Κυκλική Οικονομία.

Η μετάβαση, όμως, σε μια αποτελεσματική Κυκλική Οικονομία απαιτεί να γίνουν σημαντικές βελτιώσεις στο σύστημα διαχείρισης αποβλήτων και παραγωγής δευτερογενών υλικών στην Ελλάδα. Με ένα αναποτελεσματικό σύστημα διαχείρισης αποβλήτων, θα εξακολουθούν να απορρίπτονται υλικά υψηλής εμπορικής αξίας, με αυτήν την ολιγωρία να έχει άμεσες επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής βιομηχανίας πλαστικών.

Πρόσφατα, σε μελέτη που αναθέσαμε στο ΙΟΒΕ διατυπώσαμε προτάσεις για την ταχύτερη μετάβαση στο μοντέλο της Κυκλικής Οικονομίας. Συνοπτικά, οι προτάσεις μας είναι:

• Ενίσχυση και επιτάχυνση της δημιουργίας των συλλογικών συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης σε περισσότερα ρεύματα αποβλήτων

• Αναβάθμιση υποδομών και παραγωγή δευτερογενών υλών

• Επέκταση της θέσπισης ελάχιστων ποσοστών ανακύκλωσης σε διάφορα προϊόντα

• Δράσεις για τη βελτίωση της ευαισθητοποίησης των πολιτών και των εμπλεκόμενων μερών

Θεωρούμε ότι το πλαστικό είναι υλικό-κλειδί για την μετάβαση στην Κυκλική Οικονομία και το γεγονός αυτό αποδεικνύεται στην καθημερινότητα μας.

Meat News: Υπάρχει ενδιαφέρον για τη δημιουργία συσκευασιλων και για τη μεταφορά/συντήρηση κρέατος, όπου οι προδιαγραφές εκεί είναι συγκεκριμένες;

Β. Γούναρης: Στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται βιομηχανίες που παράγουν συσκευασίες για τη μεταφορά/συντήρηση κρέατος. Πληρούν όλες τις αυστηρές προδιαγραφές που διέπουν τον ευαίσθητο αυτό κλάδο και έχουν επιδείξει μια αξιοζήλευτη τάση προσαρμοστικότητας στις νέες οδηγίες, που θεσπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι βιομηχανίες παραγωγής πλαστικών συσκευασιών στον συγκεκριμένο κλάδο εργάζονται για την ανάπτυξη νέων λύσεων στο πλαίσιο βελτίωσης της ανταγωνιστικότητάς τους στο μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον.

Συσκευασίες, που θα είναι 100% ανακυκλώσιμες ή κομποστοποιήσιμες, που θα είναι συνάμα αποτελεσματικές στη διατήρηση της φρεσκάδας του κρέατος και φυσικά θα είναι οικονομικά αποδοτικές για τον τελικό καταναλωτή.

*Ο Βασίλης Γούναρης είναι πρόεδρος του Ελληνογερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου και Διευθύνων Σύμβουλος της BASF Ελλάς ΑΒΕΕ από το 2000. Είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδας (ΣΒΠΕ), αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Χημικών Βιομηχανιών (ΣΕΧΒ), αντιπρόεδρος του Modern Building Alliance Ελλάδας, καθώς και μέλος του Δ.Σ. του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) και μέλος του Γενικού Συμβουλίου του ΣΕΒ. Επίσης, είναι πρόεδρος της Επιτροπής Αγροτικής Οικονομίας και Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Διαχείρισης Απορριμμάτων του Ελληνογερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου.