Meat News #137
Βαριά ΚΑΠ για τους αγρότες
Related Articles
Το διοικητικό βάρος που συνοδεύει την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) 2023-2027 αποδεικνύεται εξαιρετικά επιβαρυντικό για τους Ευρωπαίους αγρότες. Η διαδικασία για την υποβολή αιτήσεων ενίσχυσης δεν είναι μόνο χρονοβόρα, αλλά και κοστίζει ακριβά. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Δικτύου ΚΑΠ της Ε.Ε., κάθε αγρότης καλείται να πληρώνει κατά μέσο όρο 1.230 ευρώ τον χρόνο για γραφειοκρατικά καθήκοντα, ποσό που περιλαμβάνει τόσο εσωτερικό κόστος (630 ευρώ) όσο και εξωτερικές υπηρεσίες συμβούλων (600 ευρώ).
Η ίδια μελέτη αναδεικνύει ότι ο χρόνος που αφιερώνεται σε διοικητικά καθήκοντα ανέρχεται σε 5,6 έως 8,7 εργάσιμες ημέρες ετησίως, ανάλογα με το μέγεθος και τη φύση της εκμετάλλευσης. Μικρές φάρμες κάτω των 5 εκταρίων χρειάζονται λιγότερο χρόνο, ενώ μεγάλες επιχειρήσεις άνω των 500 εκταρίων αφιερώνουν ακόμα και πάνω από μία εργάσιμη εβδομάδα για να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις της ΚΑΠ.
Αυξημένα κόστη στην Ελλάδα
Αν και ο μέσος όρος για την Ε.Ε. είναι τα 1.230 ευρώ, στην Ελλάδα οι αγρότες επιβαρύνονται με ακόμη μεγαλύτερα ποσά. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το κόστος κυμαίνεται από τα 450 ευρώ στη Ρουμανία έως και τα 2.740 ευρώ στη Σλοβακία. Επιπλέον, ένας στους τρεις αγρότες πληρώνει λιγότερα από 1.000 ευρώ, όμως αυτό αφορά κυρίως μικρότερες ή απλούστερες εκμεταλλεύσεις.
Σημαντικό μέρος του διοικητικού φόρτου αφορά την ανάγκη για συμβουλευτικές υπηρεσίες, που σε πολλές περιπτώσεις είναι απαραίτητες για να μπορέσουν οι αγρότες να κατανοήσουν και να εφαρμόσουν σωστά τους πολύπλοκους και διαρκώς μεταβαλλόμενους κανόνες της ΚΑΠ.
Πολυπλοκότητα και ασάφειες
Η γραφειοκρατία δεν είναι απλώς μια τυπική διαδικασία: για τους περισσότερους αγρότες, η προετοιμασία της αίτησης, η συλλογή στοιχείων, η καταγραφή, οι έλεγχοι και η παρακολούθηση απαιτούν χρόνο και υπομονή. Τα στάδια αυτά συνοδεύονται από πολύπλοκα νομοθετικά κείμενα, τα οποία συχνά είναι ασαφή και μεταβάλλονται από χρόνο σε χρόνο.
Οι ίδιοι οι αγρότες αναφέρουν ότι συναντούν εμπόδια ακόμα και στο πρώτο στάδιο – την προετοιμασία της αίτησης. Οι ασάφειες, οι διαφορετικές ερμηνείες και η ελλιπής πληροφόρηση από τις δημόσιες αρχές δημιουργούν σύγχυση και καθυστερήσεις.
Κατακερματισμένοι κανόνες και ευθύνες
Παρ' ότι η νομοθεσία της Ε.Ε. θεωρείται η βασική αιτία του διοικητικού φόρτου, σύμφωνα με τη μελέτη, έως και το 60% της επιβάρυνσης αποδίδεται στις επιλογές εφαρμογής των κρατών μελών. Οι εθνικές Αρχές συχνά προσθέτουν δικές τους απαιτήσεις, αυξάνοντας τη γραφειοκρατία σε τομείς όπως:
- Άμεσες ενισχύσεις και ετήσιες αιτήσεις
- Αγροτική ανάπτυξη μέσω επενδύσεων
- Οικολογικά προγράμματα
- Περιβαλλοντικοί όροι και συστήματα συμμόρφωσης
Η ανάγκη για καλύτερο συντονισμό και απλούστευση των διαδικασιών είναι σαφής, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που οι αγρότες καλούνται να ενισχύσουν την περιβαλλοντική τους ευαισθησία και να υιοθετήσουν νέες πρακτικές.
Συνεχής εξάρτηση από συμβούλους
Οι περισσότεροι αγρότες δηλώνουν ότι χρειάζονται εξωτερική βοήθεια για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της ΚΑΠ. Αυτό αυξάνει το συνολικό κόστος και δημιουργεί εξάρτηση από υπηρεσίες τρίτων, γεγονός που επιβαρύνει κυρίως τους μικρούς παραγωγούς. Η εξωτερική υποστήριξη είναι απαραίτητη για την κατανόηση των όρων και την αποφυγή λαθών που μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και σε απώλεια ενισχύσεων.
Ιδιαίτερη δυσκολία παρουσιάζει η ένταξη σε περιβαλλοντικά προγράμματα ή επενδυτικά σχέδια, όπου η γραφειοκρατία είναι ακόμα πιο απαιτητική. Οι πιο «πράσινες» δράσεις συνοδεύονται από πιο αυστηρούς όρους και λεπτομερείς αναφορές, τις οποίες οι αγρότες συχνά δυσκολεύονται να τηρήσουν χωρίς καθοδήγηση.
Τι δείχνει η σύγκριση με το παρελθόν
Η παρούσα μελέτη καταγράφει αυξημένο διοικητικό βάρος σε σχέση με παλαιότερες εκτιμήσεις. Ενδεικτικά, ενώ παλαιότερη μελέτη προσδιόριζε το κόστος στα 236 ευρώ και 15 ώρες ετησίως ανά αγρότη, η νέα έρευνα ανεβάζει τον μέσο όρο στα 433 ευρώ και 28 ώρες – αύξηση σχεδόν 100%.
Αυτή η τάση υποδηλώνει ότι η «πράσινη μετάβαση» που επιδιώκει η νέα ΚΑΠ, αν και θεωρητικά θετική, στην πράξη συνοδεύεται από μεγαλύτερη πολυπλοκότητα και πιο αυστηρούς ελέγχους.
Έκκληση για απλοποίηση
Τα ευρήματα της μελέτης βασίζονται σε συνεντεύξεις, ερωτηματολόγια και δημόσιες διαβουλεύσεις, στις οποίες συμμετείχαν περίπου 27.000 αγρότες και άλλοι ενδιαφερόμενοι σε όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε. Το μήνυμα είναι σαφές: Οι αγρότες χρειάζονται πιο κατανοητούς κανόνες, λιγότερες διοικητικές απαιτήσεις και πιο φιλικές διαδικασίες.
Καθώς οι πιέσεις για βιώσιμη γεωργία αυξάνονται, η ανάγκη για μείωση της γραφειοκρατίας είναι επιτακτική. Η ΚΑΠ πρέπει να στηρίζει ουσιαστικά τον αγρότη και όχι να τον φορτώνει με χαρτούρα και πολύπλοκους κανόνες που συχνά λειτουργούν αποτρεπτικά.
Πηγή: ot.gr
